Φυσικό Αέριο: Η Αποθήκευση Κερδίζει Έδαφος στην Ε.Ε.

Ημ/νία δημοσίευσης: Δευτέρα, 29 Σεπτεμβρίου 2014

Οι υποδομές αποθήκευσης φυσικού αερίου κερδίζουν συνεχώς έδαφος στην Ευρώπη. Ο λόγος έχει να κάνει με την επιτακτική ασφάλεια του εφοδιασμού, που φαίνεται να αναδεικνύει εκ νέου την αναγκαιότητα επενδύσεων για την κατασκευή υπόγειων αποθηκών φυσικού αερίου (UGS) και ταυτόχρονα να δικαιώνει αυτές που έχουν ήδη ολοκληρωθεί, καθώς «οχυρώνουν» κατά ένα σημαντικό τρόπο τις χώρες που διαθέτουν τέτοιες υποδομές από οποιαδήποτε πίεση. Ενδεικτικό στοιχείο είναι το γεγονός ότι στην τριετία 2010-2013 προστέθηκαν στην Ευρώπη 15 νέες υπόγειες αποθήκες, με συνολική δυναμικότητα 13,5 δισ. κ.μ. ανεβάζοντας έτσι τη χωρητικότητα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο στα 99 δισ. κ.μ.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Διεθνούς Ένωσης για το Φυσικό Αέριο Cedigaz, η κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ευρώπη με ορίζοντα το 2030 θα φθάσει στα 640 δισ. κ.μ. με τις εισαγωγές να υπολογίζονται στα 490 δισ. κ.μ. και τη δυνατότητα αποθήκευσης να ανέρχεται στα 137-141 δισ. κ.μ. Συνεπώς, θα χρειαστούν ως τότε επενδύσεις για υπόγεια αποθήκευση χωρητικότητας 38-42 δισ. κ.μ. Σήμερα υπάρχουν καταγεγραμμένα ανάλογα projects για επιπλέον 85 δισ. κ.μ. από τα οποία βρίσκονται υπό κατασκευή τα 22,5 δισ. κ.μ. με ορίζοντα αποπεράτωσης ως το 2025. Είναι σαφές, εκτιμά η Cedigaz, ότι δεν θα υλοποιηθούν όλα τα projects, ειδικά αυτά που αντιμετωπίζουν ανταγωνισμό στην ίδια περιφερειακή αγορά.

Ισχυρή ανταγωνιστική αγορά, υπό το φως των εξελίξεων αυτών, θεωρείται η Νοτιοανατολική Ευρώπη, στην οποία υπάρχουν μεν υπόγειες αποθήκες φυσικού αερίου, αλλά μικρής χωρητικότητας. Η απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου, η διαρκώς διογκούμενη δυναμική για τη δημιουργία gas price hubs, αλλά, πρώτιστα, η ασφάλεια του εφοδιασμού, υπογραμμίζουν συνδυαστικά μια ενδιαφέρουσα κινητικότητα και στη γειτονιά μας για την προώθηση ανάλογων επενδύσεων, είτε για νέες, είτε για ενίσχυση υφισταμένων αποθηκών.

Μόλις πρόσφατα, στις αρχές Ιουλίου, η Τουρκία εξασφάλισε δάνειο 400 εκατ. δολαρίων από την Παγκόσμια Τράπεζα για την κατασκευή υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου, χωρητικότητας 1 δισ. κ.μ. στη

λίμνη Tuz Golu (Αλμυρή Λίμνη), που βρίσκεται στη κεντρική Ανατολία. Σύμφωνα με το σχεδιασμό, το έργο θα αναπτύξει η Botas και η αποθήκη θα έχει δυνατότητα παράδοσης 40 εκατ. κ.μ. ημερησίως.

Η Βουλγαρία, μέσω της Bulgartransgaz, υπέγραψε στα μέσα Σεπτεμβρίου συμφωνία με την αζέρικη Socar για την ενίσχυση της χωρητικότητας της υπόγειας αποθήκης στο Chiren, από 350 εκατ. κ.μ. που είναι σήμερα στο 1 δισ. κ.μ.

Η Ρουμανία διαθέτει αυτή τη στιγμή 6 υπόγειες αποθήκες, συνολικής χωρητικότητας 2,7 δισ. κ.μ. και πρόσφατα η κυβέρνηση ενέκρινε το ποσό των 27 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της αποθήκευσης στο Urziceni, από 250 εκατ. κ.μ. στα 350 εκατ. κ.μ. αυξάνοντας έτσι τη συνολική δυνατότητα αποθήκευσης φυσικού αερίου στα 2,8 δισ. κ.μ. Την επένδυση ανέλαβε να υλοποιήσει η Romgaz, η οποία φιλοδοξεί να εμπλακεί σε όσο το δυνατό περισσότερα projects φυσικού αερίου, ειδικότερα, στη Μαύρη Θάλασσα.

Στη Σερβία λειτουργεί μία υπόγεια αποθήκη στο Banatski Dvor, δυναμικότητας μόλις 450 εκατ. κ.μ., ενώ η κυβέρνηση αναζητεί στρατηγικό εταίρο για τη χρηματοδότηση του project στο Itebej, στη Βόρεια επαρχία της Βοϊβοδίνας, που σχεδιάζεται να έχει δυναμικότητα 1 δισ. κ.μ.

Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Fyrom και Αλβανία δεν διαθέτουν τέτοιου είδους υποδομές. Ωστόσο, η τελευταία, ενόψει και του TAP, έχει αρχίσει να κινητοποιείται προς αυτήν την κατεύθυνση, χωρίς, όμως, αξιόλογα αποτελέσματα επί του παρόντος.

Η Ελλάδα, από την πλευρά μας, διαθέτει μεν σχέδιο για αποθήκη φυσικού αερίου στη Νότια Καβάλα από το 2011, το οποίο όμως, δεν έχει προχωρήσει. Τώρα το ΥΠΕΚΑ φαίνεται ότι ενδιαφέρεται να αναθερμάνει το project αυτό και για την προώθηση του από το ΤΑΙΠΕΔ έχει εγκρίνει την παράταση για ένα χρόνο της άδειας εκμετάλλευσης της περιοχής από τις εταιρίες Kavala Oil και Energean Oil & Gas. Εάν πράγματι το ΤΑΙΠΕΔ προχωρήσει στην προκήρυξη του διαγωνισμού μέσα στο 2015 εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμο το χειμώνα του 2016-2017. Αυτό βέβαια υπό την αίρεση ότι δεν θα υπάρξουν εμπλοκές και καθυστερήσεις.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι υπάρχει αξιοσημείωτη κινητικότητα για υποδομές αποθήκευσης φυσικού αερίου στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και από την ταχύτητα που θα κινηθούν οι ενδιαφερόμενες χώρες θα κριθεί ποια από τα σχεδιαζόμενα projects θα ολοκληρωθούν και ποια θα παραμείνουν ως σχέδια, δεδομένου ότι οι επενδύσεις αυτές και ακριβές είναι και δεν χρειάζονται όλες, καθώς δεν στοχεύουν μόνον στην εξυπηρέτηση των τοπικών αγορών, αλλά έχουν περιφερειακή στόχευση.

(της Αθηνάς Καλαϊτζόγλου, energia.gr, 29/09/2014)