ΒΡ Energy Outlook: Η Ηλεκτροκίνηση Μειώνει τη Ζήτηση Πετρελαίου ως το 2040 – Το LNG Ξεπερνά το Αέριο Μέσω Αγωγών Μετά το 2020

Ημ/νία δημοσίευσης: Δευτέρα, 26 Φεβρουαρίου 2018

Το Energy Outlook της BP για το 2018 δημοσιεύθηκε χθες και αναλύει τις δυνάμεις που διαμορφώνουν την παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση μέχρι το 2040 και τις βασικές αβεβαιότητες που περιβάλλουν τη μετάβαση αυτή. Από τις βασικές προβλέψεις της έκθεσης, που αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές για την αγορά πετρελαίου στον κόσμο, το 30% των συνολικών διανυόμενων χιλιομέτρων το 2040 αναμένεται να εκτελούνται από ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα, έναντι σχεδόν μηδενικού ποσοστού το 2016.

Έτσι, η διάδοση της χρήσης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και οι υπηρεσίες διαμοιρασμού διαδρομών αναμένεται να περιορίσουν την κατανάλωση αργού πετρελαίου. Παράλληλα, η έκθεση εκτιμά ότι στις αρχές της επόμενης δεκαετίας, οι όγκοι αερίου που διακινούνται μέσω τάνκερ ( LNG) θα ξεπεράσουν τις αποστολές ποσοτήτων αερίου μέσω αγωγών.

Αναλυτικότερα, όπως επισημαίνεται στην ετήσια έκθεση της ΒΡ, η ταχύτητα της ενεργειακής μετάβασης είναι αβέβαιη και το νέο Outlook εξετάζει μια σειρά σεναρίων.

Έτσι, το σενάριο της «Εξελικτικής Μετάβασης» (‘Evolving Transition’ scenario), το οποίο προϋποθέτει ότι οι κυβερνητικές πολιτικές, οι τεχνολογίες και οι κοινωνικές προτιμήσεις εξελίσσονται με παρόμοιο τρόπο και ταχύτητα με το πρόσφατο παρελθόν, προβλέπει τα παρακάτω:

- Η ταχεία ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες οικονομίες επιταχύνει την παγκόσμια ζήτηση ενέργειας κατά το ένα τρίτο.

- Το παγκόσμιο μείγμα είναι το πιο διαφοροποιημένο που έχει δει ο κόσμος μέχρι το 2040, με το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τα μη ορυκτά καύσιμα να συνεισφέρουν περίπου το ένα τέταρτο αυτού.

- Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παρουσιάζουν μακράν τη γρηγορότερη αύξηση από όλες τις πηγές καυσίμων, καθώς αυξάνονται κατά 5 φορές σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα και αντιπροσωπεύουν περίπου το 14% της παραγωγής πρωτογενούς ενέργειας.

- Η ζήτηση για πετρέλαιο αυξάνεται για μεγάλο μέρος της περιόδου αναφοράς του ΒΡ Energy Outlook 2018, για να σταθεροποιηθεί αργότερα.

- Η ζήτηση φυσικού αερίου αυξάνεται έντονα και ξεπερνά τον άνθρακα ως τη δεύτερη μεγαλύτερη πηγή ενέργειας.

- Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο μαζί αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το μισό της ενέργειας παγκοσμίως.

- Η παγκόσμια κατανάλωση άνθρακα καθηλώνεται και φαίνεται όλο και πιο πιθανό ότι και η κινεζική κατανάλωση άνθρακα ειδικότερα έχει σταθεροποιηθεί.

- Ο αριθμός των ηλεκτρικών αυτοκινήτων αυξάνεται καταλαμβάνοντας περίπου το 15% του παγκόσμιου στόλου, αλλά χάρη στην πολύ υψηλότερη ένταση με την οποία θα χρησιμοποιούνται, τα ηλεκτρικά οχήματα θα αντιπροσωπεύουν το 30% σε επιβατικά χιλιόμετρα.

- Οι εκπομπές άνθρακα συνεχίζουν να αυξάνονται, σηματοδοτώντας την ανάγκη για μια ολοκληρωμένη δέσμη ενεργειών για την επίτευξη μιας αποφασιστικής ρήξης με το παρελθόν.

Το φετινό ΒΡ Energy Outlook παρουσίασε χθες στο Λονδίνο ο Spencer Dale, επικεφαλής οικονομολόγος του βρετανικού πετρελαϊκού κολοσσού, και ο Bob Dudley, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας.

«Η στρατηγική της BP πρέπει να είναι ανθεκτική και προσαρμόσιμη στις σημαντικές αλλαγές στην ενεργειακή βιομηχανία. Αυτό το Outlook εξετάζει τις πιθανές συνέπειες ορισμένων από αυτές τις αλλαγές αυτές και βοηθά στην ενημέρωση του μακροχρόνιου και μακροπρόθεσμου προγραμματισμού μας. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε πού θα μας πάνε αυτές οι αλλαγές, αλλά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη γνώση για να είμαστε έτοιμοι να παίξουμε το ρόλο μας στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του αύριο», δήλωσε ο Bob Dudley.

«Βλέπουμε αυξανόμενο ανταγωνισμό μεταξύ των διαφόρων ενεργειακών πηγών λόγω των άφθονων πηγών και των συνεχών βελτιώσεων στην ενεργειακή αποδοτικότητα. Καθώς ο κόσμος μαθαίνει να κάνει περισσότερα με λιγότερα, η ζήτηση για ενέργεια θα καλυφθεί με το πιο ποικίλο μείγμα καυσίμων που έχουμε δει ποτέ», είπε από την πλευρά του ο Spencer Dale.

Αναλυτικότερα, και όσον αφορά το μείγμα καυσίμων, ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΒΡ τόνισε ότι:

«Ως το 2040, το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, ο άνθρακας και τα μη ορυκτά καύσιμα αναμένεται να αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο περίπου της παγκόσμιας ενέργειας. Περισσότερο από το 40% της συνολικής αύξησης της ενεργειακής ζήτησης θα ικανοποιείται από ΑΠΕ».

Συγκεκριμένα, η πετρελαϊκή ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος της περιόδου που εξετάζει το Outlook, αν και κατά τα επόμενα χρόνια θα παρουσιάσει στασιμότητα. Το σύνολο της αύξησης της ζήτησης προέρχεται από αναδυόμενες οικονομίες. Στην αύξηση της προσφοράς το βασικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει το σχιστολιθικό πετρέλαιο των ΗΠΑ στο πρώτο μέρος της περιόδου αναφοράς του Outlook, με τον ΟΠΕΚ να αναλαμβάνει τα ηνία από τα τέλη της δεκαετίας του 2020, καθώς οι παραγωγοί της Μέσης Ανατολής αναμένεται να υιοθετήσουν στρατηγική ανάπτυξης του μεριδίου τους στην αγορά. Ο τομέας των μεταφορών συνεχίζει να κυριαρχεί στην παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το ήμισυ της συνολικής αύξησης. Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης της ζήτησης ενέργειας στις μεταφορές, η οποία σταθεροποιείται στο τέλος της περιόδου αναφοράς, προέρχεται από μη οδικές μεταφορές (σε μεγάλο βαθμό αεροπορικές, θαλάσσιες και σιδηροδρομικές)και φορτηγά, με μικρή αύξηση από τα αυτοκίνητα και τις μοτοσικλέτες. Μετά το 2030, η βασική πηγή αύξησης της ζήτησης για πετρέλαιο αναμένεται να αφορά τις πρώτες ύλες για πετροχημικά.

Το φυσικό αέριο αναπτύσσεται έντονα κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς του Outlook, υποστηριζόμενο από τα αυξανόμενα επίπεδα στην εκβιομηχάνιση και τη ζήτηση ενέργειας στις γοργά αναπτυσσόμενες αναδυόμενες οικονομίες, τη συνεχιζόμενη μετάβαση από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο και την αυξανόμενη διαθεσιμότητα προμηθειών χαμηλού κόστους σε Βόρειο Αμερική και Μέση Ανατολή. Ως το 2040, οι ΗΠΑ αναμένεται να αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τέταρτο της παραγωγής φυσικού αερίου παγκοσμίως, ενώ οι παγκόσμιες προμήθειες LNG θα υπερδιπλασιαστούν. Η συνεχιζόμενη ανάπτυξη του LNGι σε πολύ μεγάλο βαθμό ευνοεί τη διαθεσιμότητα αερίου σε όλο τον κόσμο, με τους όγκους που διακινούνται μέσω τάνκερ να ξεπερνούν τις δια-περιφερειακές αποστολές ποσοτήτων αερίου μέσω αγωγών στις αρχές της δεκαετίας του 2020.

Αναφορικά με τον άνθρακα, η κατανάλωση παρουσιάζει στασιμότητα στην περίοδο αναφοράς, με τη μείωση στην Κίνα και τις χώρες του ΟΟΣΑ να αντισταθμίζεται από την αύξηση της ζήτησης στην Ινδία και άλλες αναδυόμενες ασιατικές οικονομίες. Η Κίνα, ωστόσο, παραμένει η μεγαλύτερη αγορά άνθρακα, αντιπροσωπεύοντας το 40% της συνολικής ζήτησης άνθρακα μέχρι το 2040.

Η ζήτηση για ΑΠΕ αναμένεται να αυξηθεί κατά πλέον του 400% με πάνω από το 50% της αύξησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε όλο τον κόσμο να προέρχεται από αυτές. Αυτή η μεγάλη ανάπτυξη επιτυγχάνεται από την αυξανόμενη ανταγωνιστικότητα της αιολικής και ηλιακής ενέργειας. Οι επιχορηγήσεις καταργούνται σταδιακά από τα μέσα της τρέχουσας δεκαετίας με τις ΑΠΕ να είναι ικανές όλο και περισσότερο να ανταγωνιστούν άλλα είδη καυσίμων. Από την Κίνα αναμένεται να προέλθει το μεγαλύτερο ποσοστό της αύξησης, καθώς η αύξηση εκεί θα υπερβεί το σύνολο της αντίστοιχης σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ, με την Ινδία να γίνεται η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή ανάπτυξης μέχρι το 2030.

Ανά κλάδο, το ΒΡ Energy Outlook 2018 προβλέπει:

Από τον ηλεκτρισμό αναμένεται να προέλθει σχεδόν το 70% της αύξησης της πρωτογενούς ζήτησης. Το μίγμα καυσίμων που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ενέργειας αναμένεται να μετατοπιστεί σημαντικά, με τις ΑΠΕ να αυξάνουν το μερίδιό τους πιο γρήγορα από οποιαδήποτε άλλη πηγή ενέργειας στην ιστορία, από το 7% σήμερα περίπου στο ένα τέταρτο έως το 2040. Ακόμα κι έτσι, ωστόσο, ο άνθρακας παραμένει η μεγαλύτερη πηγή ενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή έως το 2040.

Στις μεταφορές, η ζήτηση ενέργειας αυξάνεται μόνο κατά 25% μολονότι η συνολική ζήτηση για μεταφορά υπερδιπλασιάζεται, αντανακλώντας την επιταχυνόμενη πρόοδο στην απόδοση των οχημάτων οχήματος. Ο τομέας των μεταφορών εξακολουθεί να κυριαρχείται από το πετρέλαιο (περίπου το 85% το 2040), παρά την αύξηση της διείσδυση των εναλλακτικών καυσίμων –ειδικότερα του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας.

Το φετινό Outlook υποστηρίζει ότι η διείσδυση της ηλεκτρικής ενέργειας στον τομέα των μεταφορών είναι υπολογίζεται πιο αποτελεσματικά, καθώς λαμβάνεται υπόψη τόσο ο αριθμός των ηλεκτρικών οχημάτων (EVs) όσο και ο βαθμός έντασης της χρήσης κάθε οχήματος.

Στο σενάριο της «Εξελικτικής Μετάβασης», το μερίδιο των EVs αντιπροσωπεύει το 15% του παγκόσμιου στόλου ως το 2040 -περισσότερα από 300εκατομμύρια αυτοκίνητα σε ένα στόλο αυτοκινήτων σχεδόν 2 δισεκατομμυρίων. Ωστόσο, το μερίδιο των χιλιομέτρων επιβατικών αυτοκινήτων που τροφοδοτείται από το ηλεκτρικό δίκτυο, μέγεθος που λαμβάνει επίσης υπόψη την ένταση με την οποία χρησιμοποιούνται τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αναμένεται να ξεπεράσει το 30%.

Βασικός παράγων αβεβαιότητας για την περίοδο έως το 2040 είναι η ταχύτητα με την οποία οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων αναμένεται να αυξηθούν. Για να μετρηθεί ο βαθμός αυτής της αβεβαιότητας, το Outlook υποθέτει ένα σενάριο σύμφωνα με το οποίο υπάρχει παγκόσμια απαγόρευση της πώλησης αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης από το 2040. Αυτό το σενάριο μειώνει τη ζήτηση υγρών καυσίμων κατά περίπου 10 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα σε σχέση με το σενάριο της «Εξελικτικής Μετάβασης», αλλά, ακόμη και έτσι, το επίπεδο της ζήτησης πετρελαίου το 2040 στο σενάριο της απαγόρευσης είναι υψηλότερο από το 2016. Το φετινό Outlook της ΒΡ δείχνει πώς η αλληλεπίδραση των πλήρως αυτόνομων αυτοκινήτων με την κοινή κινητικότητα έχει τη δυνατότητα να αυξήσει σημαντικά την ένταση με την οποία κινούνται τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

«Η πρόταση ότι η ταχεία ανάπτυξη των ηλεκτρικών αυτοκινήτων θα προκαλέσει την κατάρρευση της ζήτησης πετρελαίου δεν υποστηρίζεται από τα δεδομένα- ακόμη και με πραγματικά ταχεία ανάπτυξη», εξηγεί ο Dale. «Ακόμη και στο σενάριο με απαγόρευση των κινητήρων και πολύ υψηλά πρότυπα απόδοσης, η πετρελαϊκή ζήτηση εξακολουθεί να είναι υψηλότερη το 2040 από ό, τι σήμερα».

Η ζήτηση ενέργειας στη βιομηχανία, όσον αφορά τόσο τα καύσιμα όσο και τις άλλες χρήσεις, αντιπροσωπεύει περίπου το ήμισυ της αύξησης της ενεργειακής κατανάλωσης. Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας οδηγεί σε αύξηση της βιομηχανικής ζήτησης ενέργειας (εξαιρουμένου του καύσιμου τομέα) των υπηρεσιών υψηλής κατανάλωσης ενέργειας και των καταναλωτών. Μέρος της επιβραδυνόμενης ανάπτυξης της Κίνας ενδέχεται να υποκατασταθεί από οικονομίες χαμηλότερου εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας και της Αφρικής.

Η χρήση ενέργειας πέραν των καυσίμων, ιδίως ως πρώτων υλών για πετροχημικά προϊόντα, είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πηγή συνολικής ζήτησης πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η εν λόγω χρήση αυξάνεται σχεδόν στο διπλάσιο του ρυθμού άλλων βιομηχανικών χρήσεων, αν και οι αυξανόμενες περιβαλλοντικές πιέσεις στη χρήση ορισμένων προϊόντων, ιδίως πλαστικών και συσκευασιών μιας χρήσης, επιβραδύνουν την ανάπτυξη αρκετά σε σχέση με τις προηγούμενες τάσεις. Το πετρέλαιο αντιπροσωπεύει σχεδόν τα δύο τρίτα της αύξησης της μη καύσης της χρήσης ενέργειας, με το φυσικό αέριο να παρέχει το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου.

Το σύνολο της αύξησης της κατανάλωσης ενέργειας εντοπίζεται, σύμφωνα με την ΒΡ, στις ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες: η Κίνα και η Ινδία αντιπροσωπεύουν το ήμισυ της αύξησης της παγκόσμιας ενεργειακής ζήτησης έως το 2040. Κατά την περίοδο αυτή η ενεργειακή ανάπτυξη της Κίνας επιβραδύνεται καθώς μεταβάλλεται σε ένα πιο βιώσιμο πρότυπο οικονομικής ανάπτυξης. Η επιβράδυνση της ανάπτυξης της Ινδίας είναι λιγότερο έντονη και από τις αρχές της δεκαετίας του '30 ξεπερνά την Κίνα ως η ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά στον τομέα της ενέργειας. Στο τέλος της περιόδου αναφοράς του Outlook, η Αφρική διαδραματίζει επίσης όλο και σημαντικότερο ρόλο στην προώθηση της ενεργειακής ζήτησης, συμβάλλοντας περισσότερο στην παγκόσμια αύξηση της ζήτησης από το 2035 έως το 2040 από την Κίνα.

Στο σενάριο της «Εξελικτικής Μετάβασης», οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αυξάνονται κατά 10% μέχρι το 2040. Ενώ ο ρυθμός αυτός είναι πολύ πιο αργός σε σχέση με τα ποσοστά που παρατηρήθηκαν τα τελευταία 25 χρόνια, παραμένει υψηλότερος από την ελαφρά μείωση που θεωρείται απαραίτητη για την επίτευξη των δεσμεύσεων του Παρισιού.

Επίσης, το Outlook εξετάζει το σενάριο της «Ακόμη Ταχύτερης Μετάβασης» (Even Faster Transition scenario), στο οποίο, όπως το σενάριο του ΙΕΑ για την «Αειφόρο Ανάπτυξη», οι εκπομπές άνθρακα μειώνονται σχεδόν κατά 50% μέχρι το 2040. Συγκριτικά με το σενάριο της «Εξελικτικής Μετάβασης, η μεγαλύτερη μείωση των εκπομπών στο σενάριο αυτό, προέρχεται από την ηλεκτροπαραγωγή, η οποία σχεδόν απαλλάσσεται από τον άνθρακα ως το 2040.

«Στην BP, συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι η τιμολόγηση του άνθρακα πρέπει να είναι αποτελεί βασικό στοιχείο πολιτικής, καθώς παρέχει κίνητρα για όλους να διαδραματίσουν το ρόλο τους - από τους καταναλωτές που χρησιμοποιούν την ενέργεια πιο αποτελεσματικά ως τους κορυφαίους παραγωγούς που παρέχουν μορφές ενέργειας χαμηλότερης περιεκτικότητας σε άνθρακα», τόνισε ο CEO της ΒΡ κατά την παρουσίαση του Outlook για το 2018.

(του Δημήτρη Φάρου, 21/02/2018)