Η Επέκταση και Διασύνδεση των Αγορών Φυσικού Αερίου Στη ΝΑ Ευρώπη Παραμένει Προτεραιότητα

Ημ/νία δημοσίευσης: Τετάρτη, 18 Ιουλίου 2018

Η επέκταση των αγορών φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης παραμένει προτεραιότητα στο πλαίσιο του μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού για τις περισσότερες χώρες της περιοχής. Αυτό ήταν ένα από τα συμπεράσματα του τελευταίου «Ενεργειακού Διαλόγου της ΝΑ Ευρώπης (11 ^th SEEED)», που διοργάνωσε το ΙΕΝΕ στη Θεσσαλονίκη στις 26-27 Ιουνίου.

Δεδομένου ότι το φυσικό αέριο είναι η πλέον πρόσφατα κεντρικοποιημένη πηγή ενέργειας που έχει εισαχθεί στην περιοχή, αυτό το συμπέρασμα δεν αποτελεί έκπληξη. Αυτό που εκπλήσσει είναι η σημαντική διείσδυση της συγκεκριμένης μορφής ενέργειας, η οποία αυξάνεται συνεχώς στο ενεργειακό μείγμα των περισσότερων χωρών.

Το παραπάνω συμπέρασμα μαζί με τα προβλήματα που υπεισέρχονται στην ανάπτυξη της τοπικής και περιφερειακής αγοράς φυσικού αερίου αναλύθηκαν από μια ομάδα διακεκριμένων και έμπειρων ομιλητών που προήλθαν από Τουρκία - τη μεγαλύτερη αγορά φυσικού αερίου στην περιοχή με εισαγωγές και ετήσια κατανάλωση περίπου 50,0 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ( bcm) - Ελλάδα, Σερβία, Κροατία, Ρουμανία και Αλβανία. Η τελευταία είναι μια χώρα χωρίς αξιόλογη χρήση φυσικού αερίου προς το παρόν, αλλά σύντομα, χάρη στον αγωγό TAP που βρίσκεται υπό κατασκευή, θα εισάγει και αυτή το φυσικό αέριο στο ενεργειακό της μείγμα.

Οι ομιλητές και οι συμμετέχοντες στο συγκεκριμένο πάνελ του φετινούΕνεργειακούΔιαλόγου περιλάμβαναν τον κ. Go khanYardim από την Turkerler, με έδρα την Άγκυρα, τον κ. Aleksandar Kovacevicαπό τη Σερβία, τον κ. VladimirDurovic από την Κροατία, τον κ. ΔημήτρηΚαρδοματέα από τον ΔΕΣΦΑ, τον κ. Δημήτρη Μανώλη από τη ΔΕΠΑ, τη κα. LjiljanaTopalovic από την σερβική Srbijagas, τον κ. Αναστάσιο Τόσιο από την ΕΔΑ Αττικής, τον κ. IliaGjermaniαπό το Υπουργείο Ενέργειας της Αλβανίας και τον κ. Μιχάλη Στεργιόπουλο από την ΕΔΑ Θεσσαλονίκης-Θεσσαλίας.

Με αξιοσημείωτη την απουσία της Βουλγαρίας, η οποία εμφανίζεται πλήρως απορροφημένη από τις μάλλον αβάσιμες φιλοδοξίες της να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο ως περιφερειακός κόμβος φυσικού αερίου, όλες οι άλλες χώρες που ήταν παρούσες στο 11 ^th SEEEDεξέφρασαν την ανησυχία τους για τη συνεχιζόμενη έλλειψη αποτελεσματικών διασυνδέσεων φυσικού αερίου που με την σειρά τους παρεμποδίζουν τη διασυνοριακή μεταφορά και εμπορία. Παρόλο που μια σειρά από τέτοιες διασυνδέσεις βρίσκονται τώρα σε εξέλιξη, όπως οιδιασυνδετήριοι αγωγοί Ελλάδας-Βουλγαρίας ( IGB), Βουλγαρίας-Σερβίας ( IBS) και Ελλάδας- FYROM(IGF),οι οποίοι πιθανότατα θα φθάσουν στο στάδιο της κατασκευής έως το 2019/2020, υπάρχει αρκετή συντονιστική και κανονιστική δουλειά που πρέπει να αναληφθεί, ώστε να δημιουργηθεί ένα αποτελεσματικό δίκτυοπεριφερειακών διασυνδέσεων.

Αν και δεν υπάρχει έλλειψη μεγάλων έργων στην περιοχή, υπάρχει ωστόσο επείγουσα ανάγκη κοινών δράσεων από τις διάφορες ενδιαφερόμενες χώρες προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι νέες σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου που σύντομα θα αρχίσουν να ρέουν μέσω αυτής θα αποφέρουν οφέλη στις τοπικές αγορές. Αυτή ήταν μία από τις κυριότερες παρατηρήσεις της συζήτησης που διεξήχθη κατά τη διάρκεια της σχετικής συνεδρίας του φετινού «Ενεργειακού Διαλόγου». Με την πρόσφατη ολοκλήρωση του τεράστιου αγωγού TANAP και την επικείμενη ολοκλήρωση του TAP θα διατεθούν σύντομα περίπου 16 bcm, με την μισή ποσότητα να παραμένει στην περιοχή (Τουρκία, Ελλάδα, Βουλγαρία), ενώ η υπόλοιπη θα κατευθυνθεί προς κύριες ευρωπαϊκές αγορές. Περισσότερο φυσικό αέριο θα διατεθεί επίσης από το 2019 από την αγωγό TurkishStream.

Παρά το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των ποσοτήτων που θα διοχετευτούν στο πρώτο στάδιο λειτουργίας του TurkishStream θα στραφεί προς την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Τουρκίας, αντικαθιστώντας ουσιαστικά τις ροές φυσικού αερίου από τον αγωγό TransBalkan, οι οποίες θα σταματήσουν από τις 31 Δεκεμβρίου 2019, αργότερα θα διατεθούν επιπλέον ποσότητες περίπου 16 bcm κατευθυνόμενες προς τις αγορές της ΝΑ Ευρώπης και παραπέρα. Όλες αυτές οι εξελίξεις θα δώσουν στην περιοχή μία νέα ώθηση στο ρόλο της ως σημείο αναφοράς για την τροφοδοσία της Ευρώπης με φυσικό αέριο. Ως εκ τούτου, η ανάγκη για αυξημένη συνεργασία και συντονισμό μεταξύ των διαφόρων λειτουργών μεταφοράς φυσικού αερίου των χωρών της περιοχής (πχ. Botas, ΔΕΣΦΑ, Bulgartransgas, Transgas και Serbgas) είναι εμφανής. Η ανάγκη για μια τέτοια συνεργασία θα αποτελέσει βασικό ζήτημα στις περιφερειακές ενεργειακές εξελίξεις, σύμφωνα με τους περισσότερους ομιλητές και συμμετέχοντες στο φετινό«ΕνεργειακόΔιάλογο».

Οι συνέπειες και οι ευκαιρίες από την περαιτέρω ανάπτυξη των τοπικών αγορών φυσικού αερίου, μέσω της επέκτασης των εθνικών δικτύων, ήταν ένας άλλος τομέας εκτεταμένων συζητήσεων μεταξύ των στελεχών των διαφόρων τοπικών παραγόντων, όπως η ΕΔΑ Θεσσαλονίκης-Θεσσαλίας, η ΕΔΑ Αττικής και η SerbianGas. Τέλος, να σημειωθεί ότι όλες οι παρουσιάσεις από το 11 ^th SEEED θα είναι σύντομα διαθέσιμες από το IENE μέσω ειδικής ιστοσελίδας αφιερωμένης στο συνέδριο.