Πώς Πρέπει να Απαντήσουν οι ΗΠΑ σε Ενδεχόμενο Ενεργειακό Εκβιασμό της Σαουδικής Αραβίας

Ημ/νία δημοσίευσης: Παρασκευή, 26 Οκτωβρίου 2018

του T. Boone Pickens

Χρειάζεται τελικά μια κρίση για να κινηθούν οι μηχανισμοί στην Ουάσινγκτον. Αυτή τη φορά, η κρίση αφορά τη Σαουδική Αραβία. Οι Σαουδάραβες έδωσαν τέλος σε εβδομάδες αβεβαιότητας γύρω από την υπόθεση του δημοσιογράφου, διαμένοντος στις ΗΠΑ, Jamal Khashoggi, ισχυριζόμενοι ότι έχασε τη ζωή του από "ατύχημα" κατά τη διάρκεια "καβγά" στο σαουδαραβικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη.

Η υπόθεση και η ιστορία την οποία αφηγήθηκαν προκάλεσε κύμα οργής στη διεθνή κοινότητα, με ιδιαίτερα ισχυρούς επιχειρηματίες και στελέχη επιχειρήσεων να ακυρώνουν τη συμμετοχή τους στο φόρουμ Future Investment Initiative του Ριάντ. Στις δε ΗΠΑ, βουλευτές και γερουσιαστές στο Κογκρέσο καλούν την κυβέρνηση του προέδρου Τραμπ να απαντήσει σκληρά.

Με τον Τραμπ να ομιλεί για "σκληρή τιμωρία" και γερουσιαστές όπως ο Ρεπουμπλικανός Lindsey Graham να καλούν "να τσακίσουμε τη Σαουδική Αραβία στις κυρώσεις", οι Σαουδάραβες βρίσκονται υπό αφόρητη πίεση και με όλα τα βλέμματα στραμμένα επάνω τους.

Σε απάντηση, το βασίλειο εξέδωσε μία γενικόλογη ανακοίνωση προσπαθώντας να επαναβεβαιώσει "τον ιδιαίτερα επιδραστικό και ζωτικής σημασίας ρόλο του στην παγκόσμια οικονομία", ενώ απάντησε ότι οποιαδήποτε δράση αναληφθεί εναντίον του "θα απαντηθεί με μεγαλύτερη αντίδραση". Αυτή είναι - δεν χωρεί αμφιβολία - καλυμμένη απειλή για μετατροπή του πετρελαίου σε "όπλο".

Ας δούμε τι θα σήμαινε κάτι τέτοιο. Οι Σαουδάραβες πραγματοποίησαν κάτι αντίστοιχο πριν 45 χρόνια με το αραβικό πετρελαϊκό εμπάργκο. Τότε είχε καταστροφικές επιπτώσεις τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για τους ίδιους τους Σαουδάραβες. Από τότε δεσμεύθηκαν να μην το πράξουν ξανά και έκτοτε το πετρέλαιο θεωρείται ανταλλάξιμο προϊόν. Η εγκατάλειψη εκείνης της παλιάς δέσμευσης θα ήταν κίνηση που θα προκαλούσε εξαιρετικά αρνητική έκπληξη και θα είχε σημαντικότατες επιπτώσεις στο πετρέλαιο, γεωπολιτικού και οικονομικού χαρακτήρα. Παρά την μεγάλη αύξηση της παραγωγής πετρελαίου στις ίδιες τις ΗΠΑ, η χώρα εισάγει 7,6 εκατ. βαρέλια πετρελαίου την ημέρα.

Εάν ξυπνήσουμε μια μέρα σε έναν κόσμο όπου το πετρέλαιο δεν θα είναι ανταλλάξιμο και χώρες ανά τον κόσμο θα έχουν αρχίσει να "κλειδώνουν" και να τοποθετούν σε ασφαλείς τοποθεσίες πραγματικά και όχι "νοητά" βαρέλια πετρελαίου, η ελεύθερη ροή του πετρελαίου θα σταματήσει και όσοι μείνουν χωρίς βαρέλια θα αντιμετωπίσουν εξαιρετική οικονομική δυσχέρεια και πόνο. Ας θυμηθούμε ότι αυτά έχουν συμβεί στο παρελθόν. Θα πρέπει λοιπόν κανείς να έχει σχέδιο για την αντιμετώπιση μιας τέτοιας εξέλιξης.

Για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, οι Σαουδάραβες έχουν κρατήσει τις τιμές σταθερές για τις ΗΠΑ, πολλές φορές ευνοώντας τες σε σχέση με την Ευρώπη. Μια αλλαγή πορείας με τεχνητή μείωση της προσφοράς θα οδηγήσει τις τιμές στον "θεό", δηλαδή κοντά στα 150 δολάρια το βαρέλι, προκαλώντας ύφεση στην αμερικανική οικονομία. Οι Σαουδάραβες παράγουν 10,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, ενώ έχουν αναλάβει τη δέσμευση να αυξήσουν την παραγωγή τους για να καλύψουν το κενό που θα δημιουργηθεί από την απώλεια του ιρανικού πετρελαίου λόγω της επαναφοράς των κυρώσεων από πλευράς ΗΠΑ. Πιο απλά, δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να αντικαταστήσει την παραγωγή των Σαουδαράβων. Οπότε, τι κάνουμε εάν αποφασίσουν να "κλείσουν τις κάνουλες";

Υπάρχει λύση με δύο πτυχές, και ξεκινά από τα Στρατηγικά Αποθέματα Πετρελαίου (SPR), τη μεγαλύτερη ποσότητα για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον κόσμο και μία από τις πραγματικά σημαντικές επενδύσεις της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Πρόκειται για μια ανέγγιχτη πηγή 600 εκατ. βαρελιών πετρελαίου. Μέρος τους έχει χρησιμοποιηθεί στην πραγματικότητα μόλις τρεις φορές, με τελευταία το 2011, όταν ο πρόεδρος Ομπάμα είχε δώσει άδεια για τη χρήση 30 εκατομμυρίων βαρελιών για να ισορροπήσει η αγορά, λόγω της αναταραχής που είχε προκληθεί από την κατάρρευση της Λιβύης. Πιο πρόσφατα, η κυβέρνηση Τραμπ αναγνώρισε την αξία των SPR και πρότεινε την μείωσή τους και την πώληση μέρους τους σε τρίτες χώρες.

Και οι δύο αναγνώρισαν τα αναγνώρισαν πάντως ως στρατηγικό όπλο, που δίνει στις ΗΠΑ τη δυνατότητα να "παίξουν" οι ίδιες με το πετρέλαιο, διαθέτοντας ένα "μαξιλάρι" που τους επιτρέπει έναν βαθμό ανεξαρτησίας από τις διεθνείς ενεργειακές κρίσεις, όπως η επαπειλούμενη με την Σαουδική Αραβία.

Οι ΗΠΑ θα πρέπει να αντικαταστήσουν αμέσως κάθε απώλεια στη διεθνή αγορά από μία σκόπιμη μείωση της παραγωγής από πλευράς Σαουδαράβων "βουτώντας" στα SPR. Θα πρέπει επίσης να πωληθεί μέρος των αποθεμάτων, με ήπιους όμως ρυθμούς, ώστε να μην δημιουργηθεί αναταραχή στην αγορά. Τα SPR είναι η ευκαιρία μας να εξέλθουμε μιας πιθανής ενεργειακής έκτακτης ανάγκης. Ας μας θυμίσουν, ωστόσο, τον αρχικό λόγο διατήρησής τους - το να είναι οι ΗΠΑ σχετικά προστατευμένες από μια επικίνδυνη και ασταθή ενεργειακή εξάρτηση από τις χώρες του ΟΠΕΚ - και ας δράσουμε με άξονα την επίτευξη αυτού ακριβώς του στόχου.

Ας γίνει η συγκεκριμένη κρίση "καμπανάκι" αφύπνισης προκειμένου να αναλάβουμε δράση και να μην χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε ανάλογες κρίσεις στο εγγύς μέλλον. Όπως έχω αναφέρει ήδη από το 2008 με το Σχέδιο Pickens, η εξάρτηση από τον ΟΠΕΚ και τον μεγαλύτερο εξαγωγέα του, τη Σ. Αραβία, θα συνεχίσει να αποτελεί απειλή για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, εκτός εάν η Αμερική αποκτήσει ένα εντελώς αμερικανικό σχέδιο ενεργειακής ανεξαρτησίας. Τα SPR θα μπορούσαν να αποτελέσουν όχημα για να μεταβούμε εκεί.

Μόλις αρχίσουν οι πωλήσεις μέρους των SPR, τα έσοδα θα πρέπει να μας θωρακίσουν έτι περαιτέρω έναντι του ΟΠΕΚ, αλλά τελικά και έναντι του πετρελαίου συνολικά. Τα χρήματα αυτά μπορούν να αποτελέσουν όχημα ώστε η χώρα να υποστηρίξει τον υγιή ανταγωνισμό στον τομέα των καυσίμων ενθαρρύνοντας την χρήση ενός έτερου αμερικανικού ίδιου πόρου, του φυσικού αερίου.

Είναι πιο καθαρό από το diesel, πιο φθηνό και είναι όλο δικό μας. Το φυσικό αέριο μπορεί να "αιμοδοτήσει" ενεργειακά αυτοκίνητα, φορτηγά και λεωφορεία με σχεδόν μηδενικούς ρύπους. Είναι αξιόπιστο καύσιμο το οποίο μπορεί να αποτελέσει κόμβο στη μετάβαση από το diesel στις μορφές ενέργειας του αύριου. Η χρηματοδότηση της χρήσης του, ειδικά σε ό,τι αφορά τις δημόσιες, αλλα και τις ιδιωτικές μεταφορές, θα μας βάλει οριστικά στη στράτα της ενεργειακής ανεξαρτησίας από κάθε ξένη απειλή.

Το να ανοίξουμε την "τάπα" των SPR και να προβούμε σε πωλήσεις μέρους τους θα μας θωρακίσει εάν οι Σαουδάραβες αποφασίσουν να "χτυπήσουν". Στο μεταξύ, πρέπει να εντείνουμε τις προετοιμασίες για την πλήρη ανεξαρτησία μας από το πετρέλαιο του ΟΠΕΚ μέσω της ανάπτυξης των δικών μας, αμερικανικών ενεργειακών υποδομών. Τελικά χρειάζεται όντως μια κρίση για να μας κινητοποιήσει - ας την κάνουμε λοιπόν να είναι η τελευταία.