Η Ολιγωρία της Αθήνας Βασικός Παράγων στην Κλιμάκωση της Τουρκικής Προκλητικότητας

Ημ/νία δημοσίευσης: Παρασκευή, 10 Μαΐου 2019

του Κ. Ν. Σταμπολή

Όταν πριν από περίπου δέκα ημέρες έγινε γνωστό ότι η Τουρκία κατέθεσε συντεταγμένες στην Γενική Γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών, που είναι επιφορτισμένη με τα θέματα του Δικαίου της Θάλασσας(UNCLOS), για την θαλάσσια περιοχή δυτικάτης Κύπρου, διεκδικώντας έτσι όλητην περιοχή νοτίως των παραλίων της μεταξύ 28ου και 32ου μεσημβρινού, η Λευκωσία έπραξε το αυτονόητο και κατέθεσε συντεταγμένες στα ΗΕ για τις θαλάσσιες περιοχές βόρεια και δυτικά της Κύπρου. Αυτές οι περιοχές δεν είχαν συμπεριληφθεί στην αρχική ανακήρυξη της Κυπριακής ΑΟΖτο 2007 ευθύς μετά την ολοκλήρωση των συμφωνιών οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο(2003) και τον Λίβανο (2007), ενώ ακολούθησε και η συμφωνία με το Ισραήλ (2010).

Ο βασικός λόγος που η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είχε μπορέσει τότε να ολοκληρώσει με πλήρεις συντεταγμένες την οριοθέτηση του βορείου και δυτικού τμήματος της ήταν η άρνηση των Αθηνών να συμπράξουν οριοθετώντας την Ελληνική ΑΟΖ στο τμήμα που εφάπτεται με αυτό της Κύπρου (βλέπε χάρτη)

(Περίγραμμα της Κυπριακής ΑΟΖ)

Σήμερα υπό την πίεση των εξελίξεων και της εντεινόμενης Τουρκικής προκλητικότηταςη Λευκωσία κινήθηκε μονομερώς και προχώρησε στην λεπτομερή οριοθέτηση του βορείου και δυτικού τμήματος της ΑΟΖ της. Σύμφωνα δε με την απεικόνιση (βλέπε χάρτη) που έγινε από πλευράς του υπουργείου εξωτερικών της Κύπρου οι συντεταγμένες που απεστάλησαν περιλαμβάνουν το σύνολο της ακτογραμμής στο βόρειο μέρος της Κύπρου στο οποίες περιλαμβάνονται και οι κατεχόμενες περιοχές. Σημειώνεται ότι η Κύπρος προχώρησε στη συγκεκριμένη ενέργεια μετά την απόφαση της Τουρκίας να ξεκινήσει γεωτρήσεις εντός της Κυπριακής ΑΟΖκαι υφαλοκρηπίδας. Με βάση τον χάρτη που εστάλη στα Ηνωμένα Έθνη οι νέες συντεταγμένες ξεκινούν από το δυτικότερο σημείο της σημερινής ΑΟΖ εκεί όπου είναι το τεμάχιο 4, βόρειο άκρο του τεμαχίου, ανεβαίνουν βόρειο-ανατολικά μέχρι την μέση γραμμή με την Τουρκία και σε παράλληλη τροχιά με τις βόρειας ακτές της Κύπρου καταλήγουν στο ύψος του Αποστόλου Ανδρέαέως το σημείο που ξεκινά η ΑΟΖ της Συρίας.

(Η οριοθέτηση ΑΟΖ στο Δυτικό και Βόρειο τμήμα της Κύπρου -Μάιος 2019)

Την τουρκική απόφαση να κλιμακώσει σε τέτοιο βαθμό τις κινήσεις της ώστε να αμφισβητήσει έμπρακτα, μέσω γεωτρήσεων εντός της ΑΟΖ της τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας κατήγγειλαν εξ αρχής η ΕΕ μέσω της αρμόδιας ύπατης Εκπροσώπου Φεντερίκα Μογκερίνι, η Γαλλίας, η Ιταλία, το Ισραήλ αλλά και η Ουάσιγκτον μέσω σκληρής δήλωσης του State Department. Δήλωση στην οποία απάντησε αμέσως το Τουρκικό ΥΠΕΞ λέγοντας ότι " Η ανακοίνωση του State Department, με ημερομηνία 5 Μαΐου, σχετικά με τις δραστηριότητες γεωτρήσεων της Τουρκίας στη δική της υφαλοκρηπίδα, είναι μη ρεαλιστική. Οι προσπάθειες τρίτων να υποκαταστήσουν τα διεθνή δικαστήρια για να οριοθετήσουν τα θαλάσσια σύνορα είναι απαράδεκτες", ενώ "οι επιχειρήσεις εξόρυξης και σεισμικής έρευνας θα συνεχιστούν στην υφαλοκρηπίδα μας, στις ζώνες για τις οποίες η κυβέρνηση μας έχει χορηγήσει άδειες στην TPAO από το 2009 και 2012", καταλήγει η ανακοίνωση.

Μπορεί σήμερα όλες οι δυτικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένωνκαι των ΗΠΑ, να συντάσσονται στο πλευρό της Κύπρου όμως είναι αδιευκρίνιστο σε τι βαθμό θα αντιταχθούν στον Τουρκικό τσαμπουκά και εάν θα αποτολμήσουν ναυτική επέμβαση προκειμένου να εμποδίσουν την Τουρκία από το να πραγματοποιήσει γεωτρήσεις εντός της Κυπριακής ΑΟΖ. Οι δε εκτιμήσεις των περισσότερων αναλυτών είναι ότι μια τέτοια πολεμική αναμέτρηση δεν θα συμβεί σε αυτό το στάδιο όπουδεν πλήττονται άμεσα συμφέροντα δυτικών εταιρειών, αφού η τοποθεσία όπου θα πραγματοποιήσει η TPAO τις γεωτρήσεις περίπου 60 χλμ. δυτικά τη Πάφου, δεν συμπεριλαμβάνεται σε κάποιο από τα ερευνητικά τεμάχια που έχει οριοθετήσει η Κύπρος. Και ο λόγος που η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει επεκτείνει τις ερευνητικές της περιοχές δυτικά του τεμαχίου 1 είναι διότι το 2007 όταν ολοκληρώνετοο σχεδιασμός της Κυπριακής ΑΟΖ η τότε ελληνική κυβέρνηση (Κ. Καραμανλής) δεν ανταποκρίθηκε ως όφειλε στην πρόσκληση της Κυπριακής κυβέρνησης για χάραξη Ελληνικής ΑΟΖ εκεί που εφάπτεται με αυτήν της Κύπρου.

Εάν το 2007 η και μετέπειτα η Λευκωσία είχε μπορέσει να οριοθετήσει ερευνητικό τεμάχιο δυτικά του 1 η κατάσταση σήμερα θα ήταν τελείως διαφορετική καθότι θα υπήρχαν εταιρείες ανάδοχοι εγκατεστημένοιεντός της ερευνητικής περιοχής και άρα θα ήτο απείρως δυσκολότερο για την Τουρκία να επιχειρεί αυθαίρετεςγεωτρητικές έρευνες όπως σήμερα. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2012, επί υπουργίας του Δ. Λ. Αβραμόπουλου, υφίστατο σχέδιο για ανακήρυξη ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο με βάση τη μέση γραμμή, το οποίο ουδέποτε προχώρησε. Ακόμα και τώραπαραμένει άγνωστο εάν η σημερινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα ανταποκριθεί στις προκλήσεις που επιβάλλουν οι σημερινές περιστάσεις και θα προχωρήσει στην απαιτούμενη οριοθέτηση.

Τέλος, να υπενθυμίσουμε ότι όταν η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει σε έρευνες υδρογονανθράκων στην Δυτική Ελλάδα και νότια της Κρήτης, καθ’ όλο το μήκος της μέχρι το ανατολικότερο άκρο κατέθεσε στα Ηνωμένα Έθνη τον Αύγουστο του 2014 λεπτομερείς συνταγμένες, για να προχωρήσει ευθύς αμέσως στην χάραξη των ερευνητικών τεμαχίων. Μια ενέργεια που μέχρι σήμερα δεν έχει αμφισβητηθεί από καμία χώρα, ούτε από την Τουρκία. Η μεθοδολογία είναι γνωστή και σχετικά βατήκαι άρα ακόμα και σήμερα την ύστατη ώρα, η Αθήνα μπορεί να καταθέσει συντεταγμένες για τη επίμαχη περιοχή, δίδοντας επιτέλους μια ξεκάθαρη απάντηση στις τουρκικές προκλήσεις και κλιμακούμενες απαιτήσεις. Σε αυτή δε την κίνησή της η Αθήνα, θα έχει συμμάχους όλες τις δυτικές χώρες που σπεύδουν σήμερα να υποστηρίξουν τις δίκαιες θέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας.