Energy Institute: Ουσιαστικός και Απαραίτητος ο Ρόλος της Πετρελαϊκής Βιομηχανίας στην Ενεργειακή Μετάβαση

Ημ/νία δημοσίευσης: Παρασκευή, 1 Μαρτίου 2019

Του Κ.Ν Σταμπολή

Με τη συμμετοχή περισσότερων των 1500 στελεχών επιχειρήσεων και κυβερνητικών παραγόντων απ’ όλο το εύρος του ενεργειακού τομέα ολοκληρώθηκαν εχθές το βράδυ οι εργασίες του International Petroleum Week που οργανώνει κάθε χρόνο στο Λονδίνο το Energy Institute της Μεγάλης Βρετανίας. Επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον του στο τρίπτυχο "γεωπολιτική, τεχνολογία και βιωσιμότητα", το IP Week έφερε για μια ακόμη φορά στο προσκήνιο τα βασικά θέματα που απασχολούν την πετρελαϊκή βιομηχανία.

Ένα από τα κυρίαρχα ερωτήματα που τέθηκαν με το έναν η άλλο τρόπο σχεδόν σε όλες τις συνεδρίες αφορούσε τον πραγματικό ρόλο που καλούνται να παίξουν οι πετρελαϊκές εταιρείες, μικρές και μεγάλες, αλλά και αυτές που ασχολούνται με το φυσικό αέριο, στην εποχή της ‘ενεργειακής μετάβασης’ στη οποία και έχουμε εισέλθει πρόσφατα. Μια μετάβαση, που σύμφωνα με τα περισσότερα δυτικά think tanks και διεθνείς οργανισμούς, αποβλέπει στην απανθρακοποίηση του παγκόσμιου ενεργειακού συστήματος, με την εισαγωγή σε μεγάλη κλίμακα καθαρών καυσίμων και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), στοχεύοντας στη σημαντική μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου και τη συγκράτηση της ανόδου της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, βάσει των προβλέψεων της συμφωνίας του Παρισιού (COP 21). Στόχους με τους οποίους, σε αντίθεση με τις θέσεις που είχαν μόλις λίγα χρόνια πριν, τώρα συντάσσονται πλήρως οι περισσότερες εταιρείες παραγωγής και διαχείρισης υδρογονανθράκων.

Όπως έγινε αντιληπτό, μέσα από τις διάφορες ομιλίες και παρουσιάσεις στο IP Week, σήμερα η κατάσταση στην πετρελαϊκή βιομηχανία έχει αντιστραφεί πλήρως, με τις εταιρείες να έχουν υιοθετήσει μια πολύ εποικοδομητική στάση σε ότι αφορά τη συμβολή τους στην ‘ενεργειακή μετάβαση’. Για αυτό, τα θέματα που απασχολούν πλέον τις εταιρείες του πετρελαϊκού κλάδου σε σχέση με την ενεργειακή μετάβαση είναι με ποιους τρόπους θα μπορέσουν αυτές να μειώσουν τις εκπομπές στις εγκαταστάσεις παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου (λχ. μείωση εκπομπών μεθανίου), στις μονάδες διύλισης, αλλά και στη μεταφορά και γενικά στη διακίνηση προϊόντων. Ακόμα, ένας άλλος σημαντικός χώρος στον οποίο επενδύουν τελευταία αρκετές εταιρείες του κλάδου του upstream είναι ο ενταφιασμός και διαχείριση διοξειδίου του άνθρακα σε εξαντληθέντα κοιτάσματα, αξιοποιώντας την τεράστια εμπειρία τους από το στάδιο της παραγωγής. Ακόμα ένα σημείο των καιρών μας αποτελεί η δέσμευση πολλών πετρελαϊκών εταιρειών για συνεχείς επενδύσεις σε υγρά βιοκαύσιμα, στην ηλεκτροπαραγωγή, αλλά και σε ΑΠΕ σε μια συνειδητή προσπάθεια διαφοροποίησης του ενεργειακού τους μείγματος.

Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα θέματα που ανέδειξε το φετινό IP Week ήτο αυτό της δομής της μελλοντικής ζήτησης και παραγωγής ενέργειας, ώστε να μπορούν να ικανοποιηθούν οι ανάγκες ενός πλανήτη με αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες τόσο λόγω της αύξησης τού παγκόσμιου πληθυσμού (7,5 δισ. ψυχές σήμερα και 9.2 δισ. το 2040), αλλά και της αναμενόμενης βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου ενός μεγάλου τμήματος του πληθυσμού. Σύμφωνα με εκτιμήσεις διεθνών οργανισμών, το παγκόσμιο ΑΕΠ πρόκειται να αυξάνεται κατά μέσο όρο 3,25% τα επόμενα 20 χρόνια, με αποτέλεσμα 2,5 δισ. άνθρωποι να ξεφύγουν από τα δεσμά της απόλυτης φτώχειας, με τις αυξημένες ενεργειακές ανάγκες των οποίων να αντιστοιχούν στο 80% της επιπλέον ενέργειας που υπολογίζεται ότι θα χρειασθεί ο πλανήτης αυτό το διάστημα. Με το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των επιπλέον ενεργειακών αναγκών -άνω του 75%- να προέρχεται από αναπτυσσόμενες οικονομίες, με Κίνα και Ινδία να ευθύνονται για περίπου το μισό αυτής της αύξησης. Υπολογίζεται δε ότι η μέση ετήσια ενεργειακή ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο θα αυξάνεται κατά 1,2 % τα επόμενα 20 χρόνια (σε σύγκριση με 2,0% κατ’ έτος που έτρεχε την περασμένη εικοσαετία).

Τέλος, η σημασία της παρατηρούμενης διασύνδεσης της ‘ανθρώπινης ανάπτυξης’ (human progress) με την ενεργειακή κατανάλωση αναδείχθηκε ως βασική πτυχή της ‘ενεργειακής μετάβασης’, η οποία σύμφωνα με πολλούς εισηγητές του συνεδρίου, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Διότι, όπως υπογραμμίστηκε, δεν αρκεί μόνο η μετάβαση σε ένα καθαρό περιβάλλον, εάν δεν μπορούν να ικανοποιηθούν παράλληλα οι αυξανόμενες ανάγκες ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού των αναπτυσσόμενων οικονομιών που επιθυμούν (και θα μπορούν) να βελτιώσουν ριζικά το βιοτικό τους επίπεδο, κάτι που αναπόφευκτα προϋποθέτει αύξηση της ενεργειακής κατανάλωσης. Για αυτό, σύμφωνα με πρόσφατες αναλύσεις, το στοίχημα της ανάπτυξης από ενεργειακής πλευράς θα είναι να ξεπεραστεί το σημερινό όριο των 100 Gigajoules (GJ) κατά κεφαλή, κάτω από το οποίο ζει και πορεύεται το 80% του πληθυσμού της γης.