Μεγάλη Συμμετοχή Ομιλητών στην Ημερίδα του ΙΕΝΕ για την Λειτουργία της Ελληνικής Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας

Ημ/νία δημοσίευσης: Κυριακή, 12 Μαΐου 2019

Με μεγάλη επιτυχία οργανώθηκε από το Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ) η Ημερίδα με θέμα: «Οι Προκλήσεις στη Λειτουργία της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας», που πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο Divani Caravel, με την εντυπωσιακή συμμετοχή κορυφαίων ομιλητών του κλάδου και παρουσία μεγάλου πλήθους ενδιαφερομένων. Στην επίκαιρη αυτή Ημερίδα συμμετείχαν συνολικά 19 ομιλητές και πανελίστες οι οποίοι αναφέρθηκαν διεξοδικά, στα πιεστικά ζητήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η δυναμική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας.

Το κυρίαρχο ζήτημα στη σημερινή ενεργειακή σκηνή στην Ελλάδα είναι η επικείμενη μετάβαση της αγοράς, από το υφιστάμενο υποχρεωτικό κλειστό σύστημα ( pool system) σε μια πιο ανοικτή αγορά, η οποία θα βασίζεται στο λεγόμενο Μοντέλο Στόχος (Target Model), σύμφωνα με τον τελευταίο σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και σε συνδυασμό με την πολυαναμενόμενη λειτουργία του άρτι ιδρυθέντος Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, το οποίο έχει προγραμματιστεί να αρχίσει να λειτουργεί έως τα τέλη του τρέχοντος έτους.

Η ενοποίηση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, εκ παραλλήλου με τη λειτουργία των τοπικών και περιφερειακών ενεργειακών χρηματιστηρίων, αποτελεί τον ευρωπαϊκό κανόνα στον οποίο πρέπει να συμμορφωθεί η ελληνική αγορά ηλεκτρισμού. Η τελευταία αυτή εκδήλωση του ΙΕΝΕ έδωσε την ευκαιρία στην πλειονότητα των εγχώριων βασικών παραγόντων της αγοράς, να συμμετάσχουν και να διατυπώσουν τις απόψεις τους σχετικά με τις επικείμενες διαρθρωτικές αλλαγές στη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και στην ανάγκη για περαιτέρω βελτιώσεις, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης των μηχανισμών της αγοράς, όπως είναι η εισαγωγή των ηλεκτρικών διασυνδέσεων ( coupling) με τις γειτονικές αγορές.

Μεταξύ των ομιλητών και των μελών που συμμετείχαν στο πάνελ περιλαμβάνονταν ανώτερα στελέχη από το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (EnEx), την Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ), τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ), την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡAE), την Ένωση Ανεξάρτητων Παραγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας, καθώς και τις Elpedison, ΗΡΩΝ Θερμοηλεκτρική και Protergia, των τριών κύριων ανεξάρτητων παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας.

Συμμετείχαν ο κ. Ηλίας Καρυδογιάννης, Πρόεδρος ΔΣ της ENSCO και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΙΕΝΕ, ο κ. Αναστάσιος Τόσιος, Εμπορικός Δ/ντής της ΕΔΑ Αττικής και επικεφαλής της επιτροπής φυσικού αερίου του IENE, ο κ. Αντώνης Κοντολέων, Μέλος ΔΣ της Ελληνικής Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ),ο κ. Κωνσταντίνος Αθανασιάδης, Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Εμπόρων και Προμηθευτών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΕΠΗΕ), o κ. Παναγιώτης Παπασταματίου, Γενικός Δ/ντής της Ελληνικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), ο κ. Στυλιανός Λουμάκης, Πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (Σ.Π.Ε.Φ.), ο κ. Βασίλης Ράλλης, ανεξάρτητος ενεργειακός σύμβουλος και η κα. Μαρία Κουλουβάρη, Αναπληρώτρια Δ/ντρια στη Διαχείριση ΑΠΕ & Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ).

Ο καθηγητής κ. Παντελής Κάπρος, επικεφαλής του Εργαστηρίου E3 Modelling του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του IENE, στην εισαγωγική ομιλία του, αναφέρθηκε στην υφιστάμενη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τις ελλείψεις που αντιμετωπίζει, αναγνωρίζοντας, ταυτόχρονα, τους παντοειδείς σκοπέλους που αναμένουν την επόμενη φάση της.

O κ. Κάπρος χαρακτήρισε δύσκολο το στόχο της μείωσης του ποσοστού της ΔΕΗ στην λιανική αγορά στο 50%, ενώ χαρακτήρισε μεγάλη πρόκληση την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας. Ο ίδιος σημείωσε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια αλλαγή του επιχειρηματικού μοντέλου στην ηλεκτροπαραγωγή, παρουσιάζοντας στοιχεία σε σχέση με το περιβάλλον που διαμορφώνεται στην μετα-λιγνίτη εποχή. Παράλληλα, τόνισε, πως αυτή τη στιγμή είναι ανέφικτος ο στόχος της μείωσης του ποσοστού της ΔΕΗ στη λιανική αγορά στο 50%, «τόσο από το γεγονός ότι ένα τμήμα της αγοράς δεν φεύγει από τη ΔΕΗ για οικονομικούς λόγους και είναι δύσκολο να κατακτηθεί από ιδιώτες, ενώ δεν υπάρχει η δυνατότητα ο ιδιωτικός πάροχος να δώσει έκπτωση με μακροχρόνια δέσμευση».

Σημαντική ήταν και η ομιλία του κ. Ανδρέα Πετροπούλεα, Διευθυντή Διαχείρισης Ενέργειας της Elpedison και Προέδρου της Επιτροπής Ηλεκτρισμού του ΙΕΝΕ, ο οποίος προέβη σε μια ιδιαίτερα αναλυτική παρουσίαση της υφιστάμενης λειτουργίας της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Μιλώντας στο πλαίσιο της δεύτερης συνεδρίας ο κ. Πετροπουλέας αναφέρθηκε στα τεκταινόμενα στον κλάδο ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, στην ΝΑ Ευρώπη και στην Ελλάδα, παρατηρώντας ότι το ενεργειακό μίγμα της ΕΕ για την περίοδο 2010-2018 χαρακτηρίζεται από μια σταθερή τάση μείωσης της χρήσης άνθρακα και λιγνίτη και επισήμανε πως με τους υφιστάμενους ρυθμούς, το 2019 θα αποδειχτεί η χρονιά κατά την οποία το φυσικό αέριο θα ξεπεράσει για πρώτη φορά στα χρονικά, τον άνθρακα.

Ο Διευθυντής Διαχείρισης Ενέργειας της Elpedison, έθιξε, παράλληλα, το ζήτημα της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα, λέγοντας πως έως το 2030, όπως προβλέπεται από την Κομισιόν, οι ανανεώσιμες πηγές θα αποτελούν τη βασική πηγή ενέργειας στην Ευρώπη.

Η ομιλία του κ. Πετροπουλέα ολοκληρώθηκε με τον ίδιο να τοποθετείται με αιχμηρό τρόπο, στην έλλειψη ανταγωνισμού στην εγχώρια αγορά, κάνοντας λόγο για τις πρακτικές της ΔΕΗ που «στραγγαλίζει» τους εναλλακτικούς παρόχους ρεύματος και επιρρίπτοντας την ευθύνη για τη διαστρέβλωση των κανόνων ανταγωνισμού, αποκλειστικά στις αρμόδιες ελληνικές ρυθμιστικές αρχές «που δεν κάνουν τίποτα προς αυτή την κατεύθυνση», όπως είπε χαρακτηριστικά.

Ισχυρή δόση αυτοκριτικής και απολογητικό ύφος χαρακτήρισαν την ομιλία του κ. Σωτήρη Χατζημιχαήλ, Γενικού Διευθυντή Στρατηγικής και Μετασχηματισμού της ΔΕΗ, στη διάρκεια της πολύ ενδιαφέρουσας Ημερίδας του ΙΕΝΕ. O κ. Χατζημιχαήλ υποστήριξε πως για την αποτυχία του ανοίγματος της αγοράς, η ευθύνη βαρύνει όλους τους εμπλεκομένους σε αυτή και παραδέχτηκε ότι τις περισσότερες τις έχει η ΔΕΗ. «Δεν αποδεχθήκαμε ποτέ αυτό το περίφημο άνοιγμα της αγοράς, όντας ένα μονοπώλιο για πάνω από 50 χρόνια. Το άνοιγμα της αγοράς δεν έγινε ποτέ αποδεκτό από την ΔΕΗ. Δεν διευκολύναμε ποτέ σε αυτήν την κατεύθυνση» και χρησιμοποίησε το παράδειγμα της Enel στην Ιταλία.

Αναφερόμενος, μεταξύ άλλων, στο πρόβλημα των ληξιπρόθεσμων λογαριασμών, το στέλεχος της Επιχείρησης είπε πως αποτελεί γάγγραινα για την ΔΕΗ που δημιουργήθηκε, τόσο λόγω της κρίσης, όσο και λόγω των λανθασμένων ενεργειών της, ενώ έθιξε και το ζήτημα του μεριδίου της ΔΕΗ στην εμπορία ρεύματος, λέγοντας πως το πλαίσιο είναι οι υποχρεώσεις της ΔΕΗ περί μείωσης του μεριδίου της, έως τα τέλη του έτους και πως αυτό, υποτίθεται, ότι θα επιτευχθεί μέσω των δημοπρασιών ΝΟΜΕ. «Δεν πρόκειται να επιτευχθεί ο στόχος με αυτό το σύστημα. Λόγω των ΝΟΜΕ η ΔΕΗ αιμορραγεί ακατάσχετα. Αυτή η δομή ανοίγματος της λιανικής δεν είναι βιώσιμη. Σε κάθε περίπτωση αυτή η πρακτική πρέπει να σταματήσει. Αλλά και αν σταματήσουν τα ΝΟΜΕ στο τέλος του 2019, θα έχουν πρόβλημα βιωσιμότητας οι μικροί εναλλακτικοί πάροχοι. Με την διατήρηση του εν λόγω μέτρου δημιουργούμε μια ρυθμιζόμενη απελευθέρωση της αγοράς. Αλλά το πραγματικό ερώτημα είναι: Μετά τα ΝΟΜΕ τι;», αναρωτήθηκε ο ίδιος.

Ο κ. Χατζημιχαήλ υπογράμμισε, επίσης, πως η ΔΕΗ πρέπει να είναι υπό κρατικό έλεγχο μεν, αλλά να λειτουργεί και σαν κανονική εταιρεία. Ο Γενικός Διευθυντής Στρατηγικής και Μετασχηματισμού της ΔΕΗ έκανε μια αναδρομή στο παρελθόν της Επιχείρησης αναφορικά με τη δραστηριοποίησή της στον κλάδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας: «Όταν έβρεχε ΑΠΕ εμείς ως ΔΕΗ κρατάγαμε ομπρέλα. Βέβαια, βήματα και κινήσεις γίνονται και μένει να αποδειχθούν όλα αυτά περί μεταστροφής του ενεργειακού μίγματος και κατανάλωσης της ΔΕΗ. Ο δρόμος των λιγνιτών έχει εξαντλήσει την πορεία του» είπε χαρακτηριστικά.

Ο κ. Χατζημιχαήλ ολοκλήρωσε την ομιλία του με μια αναφορά στο πρόβλημα με τους λιγνίτες, λέγοντας πως: « Ένα σημαντικό disruption της λιγνιτικής παραγωγής ήταν οι ΑΠΕ. Φθηνότερη δεν είναι από την λιγνιτική παραγωγή αλλά με την απόφαση της ΕΕ να επιδοτήσει τις ΑΠΕ έγιναν φθηνότερες. Έτσι δημιουργήθηκε ένα disruption στην λιγνιτική παραγωγή. Αυτή είναι η κατάσταση και πρέπει να την δούμε. Πρέπει να ολοκληρωθεί η πώληση των λιγνιτών. Και βέβαια μπορούμε στη συνέχεια, όπως έγινε στις υπό πώληση μονάδες, να βελτιώσουμε την αποδοτικότητα των μονάδων που θα μείνουν στα χέρια της ΔΕΗ. Πρέπει τα λιγνιτικά που μας απομένουν να τα κάνουμε πιο ανταγωνιστικά».

«Δεν σφυρίζουμε αδιάφορα, άσχετα με το τί μπορεί να δείχνουμε προς τα έξω», είπε και πρόσθεσε ότι η πώληση πρέπει να ολοκληρωθεί αφενός επειδή αποτελεί νομοθετική απαίτηση της ΕΕ, αλλά και για πιο πρακτικούς λόγους, επειδή βολεύει την ΔΕΗ στην στροφή που πραγματοποιεί προς τις ΑΠΕ. Σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να γίνει ένα fire sale», είπε χαρακτηριστικά και επανέλαβε την πάγια θέση της διοίκησης της Επιχείρησης, πως την παράταση στο χρονοδιάγραμμα της πώλησης ζήτησαν οι ίδιοι οι επενδυτές. "Είναι άδικη η κριτική που δέχεται η ΔΕΗ", τόνισε.

Με μεγάλο ενδιαφέρον έγινε δεκτή και η παρέμβαση του κ. Αριστείδη Τασούλη, Επιτελικού Δ/ντή Λειτουργίας του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας ( EnEx Group), ο οποίος αναφέρθηκε στο επικαιροποιημένο χρονοδιάγραμμα για τη λειτουργία των αγορών του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, στο πλαίσιο της εφαρμογής του target model

O κ. Τασούλης είπε ότι έχει προχωρήσει η στελέχωση και η οργάνωση των δύο εταιρειών εκκαθάρισης και διακανονισμού των συναλλαγών στο Χρηματιστήριο Ενέργειας και ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία αδειοδότησης των δύο εταιρειών. Είπε, ακόμη, πως η ανάπτυξη των πληροφοριακών συστημάτων για το trading και το clearing αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί στις αρχές τους καλοκαιριού, κάτι που σημαίνει πως στο 3ο τρίμηνο του έτους θα μπορούν να επικοινωνούν με τα συστήματα των συμμετεχόντων, ώστε να ανοίξουν οι πλατφόρμες προκειμένου να υπάρξει η αναγκαία εξοικείωση με αυτές.

Σύμφωνα με τον κ. Τασούλη, οι δοκιμές με τους συμμετέχοντες, στο πλαίσιο ενός εικονικού περιβάλλοντος, θα ξεκινήσουντο φθινόπωρο αυτού του έτους, όπου θα κατατίθενται κανονικά οι προσφορές και το χρηματιστήριο θα τις επεξεργάζεται σαν να βρισκόταν σε πλήρη λειτουργία. Η προσδοκία των υπευθύνων του EnEx είναι να υπάρχει λειτουργικότητα για τους συμμετέχοντες έως τα τέλη του έτους.

Ο κ. Τασούλης, υπογράμμισε, επίσης, πως το επόμενο βήμα που πρέπει να ολοκληρωθεί είναι το coupling με την Ιταλία. «Το ένα σκέλος είναι γραφειοκρατικό δηλαδή η προετοιμασία κειμένων που πρέπει να περάσουν από έγκριση από τους αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές. Το δεύτερο κομμάτι είναι η περίοδος δοκιμών που θα μπορούσαν να κρατήσουν από 4 έως 6 μήνες χωρίς να μπορούμε από τώρα να προσδιορίσουμε πόσο ακριβώς θα κρατήσει. Εκτιμούμε ότι πρέπει να κρατήσει σίγουρα 1 με 2 μήνες.

Το Market coupling με την Ιταλία θα μπορούσαμε να το δούμε από το Φθινόπωρο του 2020», είπε και πρόσθεσε πως το ευρωπαϊκό coupling προετοιμάζεται για την λειτουργία του υπό τα νέα δεδομένα, ώστε έως τα τέλη του 2020 να μπορούν να λειτουργούν η συζευγμένη αγορά, ενώ το coupling με τη Βουλγαρία, που είναι ο επόμενος στόχος, εκτίμησε ότι μπορεί να πραγματοποιηθεί στο πρώτο τρίμηνο του 2021.

Ακολούθησε η παρέμβαση του κ. Ιωάννη Γιαννακόπουλου, Εμπορικού Διευθυντή της Protergia, του Ομίλου Μυτιληναίος, ο οποίος έθιξε το ζήτημα της ενημέρωσης για το target model, αν δηλαδή είναι καλό ή όχι, αν οι τιμές που θα φέρει θα είναι ικανοποιητικές και το αν η λειτουργία του θα επιτρέπει την είσοδο στην αγορά, των κατάλληλων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής.

Η δεύτερη συνεδρία ολοκληρώθηκε με ομιλία της κας. Αλεξάνδρας Ψυρρή, Διευθύντριας Κλάδου Μακροπρόθεσμων Ενεργειακών Συναλλαγών της ΔΕΗ καθώς και του Δρ. Κωνσταντίνου Μπασλή, Διευθυντή Διαχείρισης Χαρτοφυλακίου Ενέργειας της ΗΡΩΝ Θερμοηλεκτρική

Χορηγοί της Ημερίδας του ΙΕΝΕ ήταν η ΔΕΗ, το EnEx Group και η Elpedison. Yποστηρικτές η KG Law Firm και το EnergyLive, ενώ χορηγοί επικοινωνίας είναι το Energia.gr και το Εnergypress.