Ποιός θα Σώσει την ΔΕΗ;

Ημ/νία δημοσίευσης: Σάββατο, 24 Αυγούστου 2019

Του Κ.Ν. Σταμπολή

Με το που ανέλαβε η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου, η άσχημη οικονομική κατάσταση της ΔΕΗ αναδείχθηκε από τον αρμόδιο υπουργό Κωστή Χατζηδάκη ως κεντρικό θέμα της πολιτικής επικαιρότητας. Μέσα από συνεχείς δηλώσεις και συνεντεύξεις του σε έντυπακαι ηλεκτρονικάΜΜΕ, ο κ. Υπουργός, χρησιμοποιώντας τα πλέον μελανά χρώματα αναφέρετο διαρκώς στο οικονομικό αδιέξοδοπου αντιμετωπίζει σήμερα η Επιχείρηση,με κίνδυνονα επηρεάσει αρνητικά την αγορά, τους εργαζόμενους και τους προμηθευτές της.

Κάτι που σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη δεν συνέβη αφού όπως παρατηρεί κατά το διάστημα των τελευταίων 6 εβδομάδων η τιμή της μετοχής της ΔΕΗ έχει ανατιμηθεί κατά 80% με αυτήν να διαπραγματεύεται σήμερα στα €2,5900, σε σύγκριση με τα χαμηλά των €1,260 (κλείσιμο 30/4) και €1,300 (κλείσιμο 2/5).Όμως, το κλίμα καταστροφολογίας για την ΔΕΗ που σκόπιμα καλλιέργησε προεκλογικά το κυβερνών κόμμα, πατώντας με ασφάλεια στα αρνητικά αποτελέσματα του 2018 και του Α΄ τριμήνου του 2019, δεν έχει ωφελήσει την ίδια την Επιχείρηση, αφού δημιούργησε μεγάλη ανασφάλεια και αβεβαιότητα για τις προοπτικές του μεγαλύτερου εργοδότη της χώρας και στυλοβάτη του ενεργειακού της συστήματος. Και ασφαλώς, δεν είναι χωρίς πολιτική στόχευση η στρατηγική της κυβέρνησης να μεγαλοποιεί σήμερα, την πράγματι άσχημη οικονομική κατάσταση της Επιχείρησης, ώστε με την υλοποίηση του "σχεδίου διάσωσης", που έχει ήδη εξαγγείλει ο υπουργός, η κυβέρνηση να αποκομίσει το μέγιστα πολιτικά οφέλη.

Σύμφωνα με το εν λόγω "σχέδιο διάσωσης" η κυβέρνηση κινείται σε δύο χρονικούς άξονες. Ο πρώτος είναι βραχυπρόθεσμος και επικεντρώνεται στην εξασφάλιση ρευστότητας προς την Επιχείρησηώστε να ισορροπήσουν τα οικονομικά της και να συνεχιστεί απρόσκοπτα η λειτουργία της, σε έναμάλλον εχθρικό για αυτήν επιχειρηματικό περιβάλλον. Ένα περιβάλλον που έχει προκύψειως αποτέλεσματου εντεινόμενου ανταγωνισμού και κυρίως, λόγω των ασύμφορων κοινοτικών υποχρεώσεων που τις έχουν επιβληθεί, όπως λχ τα ΝΟΜΕ, την μείωση μεριδίου στην εγχώρια αγορά και την δυσκολία είσπραξης οφειλών, ως αποτέλεσμα της Ελληνικής νέο- κουλτούρας του "δεν πληρώνω", που ενισχύθηκε και από τις παραλείψεις και την ολιγωρία της ίδιας της Επιχείρησης ( βλέπε σχετικό άρθρο μας με τίτλο Ο Γόρδιος Δεσμός της ΔΕΗ  εδώ).

Σε ότι αφορά στην ένεση ρευστότητας που υπόσχεται ο κ. Χατζηδάκης, μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου αυτή ανέρχεται στα € 750 εκ. και θα προέλθει μέσω της πληρωμής παλαιών ΥΚΩ από τον κρατικό προϋπολογισμό( περί τα € 190 εκ.), ορισμένων ΑΔΙ (€ 50 εκ.), την τιτλοποίηση ενός μέρους των χρωστούμενων λογαριασμών (€350 εκατ.) και από την αύξηση των τιμολογίων (€ 160 εκατ).

Το δεύτερο σκέλος είναι μακροπρόθεσμο και αναμένεται να εστιαστεί τόσο στην εξυγίανση της λειτουργίας της Επιχείρησης, όσο και στην της αλλαγή του παραγωγικού και επιχειρηματικού της μοντέλου. Στο πλαίσιο αυτό σχεδιάζεται η μερική ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ, που θα αποφέρει σημαντικά έσοδα στην ΔΕΗ, ενώ παράλληλα θα τεθεί σε εφαρμογή το σχέδιο απανθρακοποίησης, με την απόσυρση ορισμένωνμεγάλων λιγνιτικών μονάδων (λχ. Αμύνταιο, Καρδιά) ιδιαίτερα ρυπογόνων και χαμηλής αποδοτικότητας, και την επίσπευση λειτουργίας της υπό κατασκευή υπερσύγχρονης και υψηλής απόδοσης μονάδος Πτολεμαιδα V, ισχύος 660 MW. Έτσι μέχρι το 2022 προβλέπεται να έχει μειωθεί η λιγνιτική ισχύς κατά 1,500 MW, με την ΔΕΗ να διατηρεί συνολικά 2,500 MW σε λειτουργία και με προοπτική την σταδιακή και ολοκληρωτική απόσυρση των λιγνιτικών της μονάδων μέχρι το 2035/2040.

Καθώς η Επιχείρηση θα έχει ενεργοποιήσει το πρόγραμμα απανθρακοποίησης, θα κορυφώνονται οι προσπάθειες για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός άλλου μοντέλου που θα αφορά στην απόκτηση νέων μονάδων ΑΠΕ, τόσο μέσααπό την κατασκευή μεγάλων φωτοβολταϊκών σταθμών, αιολικών πάρκων και γεωθερμικών μονάδων,όσο και μέσα από στοχευμένες εξαγορές λειτουργούντων μονάδων ΑΠΕ.

Παράλληλα θα πρέπει να ισχυροποιηθεί περαιτέρω η παραγωγική βάση από μονάδες φυσικού αερίου και να υπάρξει πρόνοια για την στοχευμένη εισαγωγή και εγκατάσταση μονάδων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας σε συστοιχίες με μπαταρίες, πράγμα που θα διευκολύνει την πλέον αποδοτική και οικονομικότερη λειτουργία των μονάδων ΑΠΕ και γενικά του ευρύτερου συστήματος παραγωγής της Επιχείρησης.

Αναφερόμενος στο σχέδιο διάσωσης της ΔΕΗ και την αλλαγή του επιχειρηματικού της μοντέλου ο Κ. Χατζηδάκης υπογράμμισε την ανάγκη όπως, μέσω διαπραγματεύσεων με την Ε. Επιτροπή, αναστραφεί πλήρως η συμφωνηθείσα, στο πλαίσιο του 3ου Μνημονίου, υποχρεωτική μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στο 50%, από το σημερινό 75%, στην λιανική αγορά ηλεκτρισμού, καθότι όπως υποστήριζε ο κ. Υπουργός, θα πρέπει να σταματήσει η οικονομική αιμορραγία της Επιχείρησης από την απώλεια πελατών.

Όμως, όπως μας πληροφορούν έγκυρες πηγές μας στις Βρυξέλλες, μια τέτοια ελπιδοφόρα προοπτική θα πρέπει να αποκλειστεί εκ προοιμίου, καθότι προσκρούει σε βασικούς κανόνες της εσωτερικής αγοράς και το καλύτερο που θα μπορούσε να προσμένει η Ελληνική πλευρά είναι η διατήρηση του μεριδίου της ΔΕΗ στο 60%. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι λόγω της απώλειας μεριδίου στην εγχώρια αγορά η ΔΕΗ θα πρέπει υποχρεωτικά να στραφεί στις αγορές άλλων χωρών, όπως με επιτυχία έχουν πράξει εδω και καιρό άλλες κραταιές εταιρείες ηλεκτρισμού (πχ. ENEL, CEZ, Iberdrola)

Η δε επέκταση των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ σε άλλεςχώρες της ΝΑ Ευρώπης, θα αποτελέσει παράλληλη και αναγκαία στόχευση αφού με την διασύνδεση και ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής ηλεκτρικής αγοράς (με την Ελλάδανα θέτει σε εφαρμογή το target model μέχρι τον Ιούνιο του 2020) η Επιχείρηση θα πρέπει να είναι σε θέση να ανταγωνισθεί επαξίως τις άλλες αγορές. Αυτό οδηγεί νομοτελειακά στην ανάγκη για δραστηριοποίηση της ΔΕΗ σε άλλες Ευρωπαϊκές αγορές, και όχι μόνο,και στην απόκτηση εκεί ενεργειακών assets. Κάτι που σχεδόν όλες οι άλλες ευρωπαϊκές εταιρείεςηλεκτρισμού το έχουν πράξει ήδη από την δεκαετία του 2000.

Τελικά η "διάσωση" της ΔΕΗ θα προέλθει τόσο μέσα από ένα συνδυασμό εύστοχων και έξυπνωνκινήσεων που πρέπει να γίνουν απαραιτήτως μέσα στους αμέσως επόμενους μήνες, όσο και από την επανασχεδίαση και εφαρμογή ενός μακροπρόθεσμου αναπτυξιακού σχεδιασμού. Κομβικό ρόλο στην όλη υπόθεση θα παίξει η νέα διοίκηση της Επιχείρησης υπό τον κ. Γεώργιο Στάσση, η οποία αναλαμβάνει επίσημα καθήκοντα στις 22 Αυγούστου και στην οποία το energia.gr εύχεται ολόψυχα κάθε επιτυχία στο δύσκολο έργο της. Οι προκλήσεις για την νέα διοίκηση είναι πολλές και ιδιαίτερασοβαρές με τελικό ζητούμενο την πλήρη αναστροφή του σημερινούξεπερασμένου, από τις εξελίξεις στην υπόλοιπη ΕΕ, παραγωγικού και επιχειρηματικού μοντέλου. Με άλλα λόγια, η νέα διοίκησηκαλείται μέσα σε σύντομο σχετικά διάστημα να αλλάξει σχεδόν τα πάντα, να κάνει το γνωστό turnaround, και μάλιστα χωρίς να επηρεαστεί η εύρυθμη λειτουργία της Επιχείρησης.

Όμως για να γίνει κάτι τέτοιο χωρίς τον κίνδυνο να καταρρεύσει ο παραγωγικός ιστός, θα απαιτηθεί πάνω απ´ όλα αλλαγή νοοτροπίας και η υιοθέτηση από όλους τους εργαζόμενους, ενός νέου κώδικα συμπεριφοράς όπου τα συμφέροντα της Επιχείρησης θα πρέπει επιτέλους να αποκτήσουν προβάδισμα έναντι προσωπικών, συνδικαλιστικών και κομματικών προτεραιοτήτων.

Αυτή κατά την άποψη μας αποτελεί και την σοβαρότερη πρόκληση για την νέα διοίκηση, μαζί με την απαιτούμενη αλλαγή συμπεριφοράς απέναντι στους καταναλωτές, μικρούς και μεγάλους, στους οποίουςθα πρέπει να εμπεδωθεί η υποχρέωση εμπρόθεσμης εξόφλησης των λογαριασμών τους, έναντιπαροχής του αγαθού που ονομάζεται ηλεκτρισμός και σήμερα αποτελεί την κινητήριο δύναμη μιας διαρκώς εξελισσόμενης, και ολοένα περισσότερο ηλεκτροδοτούμενης, τεχνολογικά προσανατολισμένης κοινωνίας.