Το ΙΕΝΕ Συμμετείχε Ενεργά με Σχόλια στη Δημόσια Διαβούλευση για τον Μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασμό

Για άλλη μια φορά το Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ) παρεμβαίνει στα δημόσια πράγματα, αυτή τη φορά καταθέτοντας τα σχόλιά του στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για τη Μακροχρόνια Στρατηγική για το έτος 2050. Ύστερα από επεξεργασία του κειμένου από την Διοικούσα Επιτροπή του Ινστιτούτου, σε συνεργασία με τους Προέδρους των Επιστημονικών Επιτροπών του ΙΕΝΕ, τα σχόλια του Ινστιτούτου κατατέθηκαν εγκαίρως, πριν από τη λήξη της διορίας που είχε ορίσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το μεσημέρι της 19ης Δεκεμβρίου 2019.

Η Μακροχρόνια Στρατηγική για το έτος 2050, αποτελεί για την Ελληνική Κυβέρνηση έναν οδικό Χάρτη για τα θέματα του Κλίματος και της Ενέργειας, στο πλαίσιο της συμμετοχής της χώρας στο συλλογικό Ευρωπαϊκό στόχο της επιτυχούς και βιώσιμης μετάβασης σε μια οικονομία κλιματικής ουδετερότητας έως το έτος 2050 σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είναι σαφές ότι η μακροχρόνια στρατηγική αναπτύσσεται συμπληρωματικά στο ΕΣΕΚ, το οποίο και αποτελεί το κεντρικό στρατηγικό σχέδιο βάσει του οποίου υλοποιούνται συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής στους τομείς της ενέργειας και του κλίματος. Το σημείο εκκίνησης σε επίπεδο νέων μέτρων πολιτικής και της εφαρμογής τους, στο πλαίσιο της μακροχρόνιας στρατηγικής, είναι το έτος 2030, και ο σχεδιασμός αυτών εξαρτάται τόσο από το ακριβές ενεργειακό μείγμα που θα έχει διαμορφωθεί τότε όσο και από τις αντίστοιχες τεχνικο-οικονομικές συνθήκες.

Η μακροπρόθεσμη στρατηγική εξετάζει το φάσμα των διαθέσιμων επιλογών που μπορούν να συμβάλουν στον εκσυγχρονισμό της οικονομίας και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και αποτελεί μέσο συνεκτικής στρατηγικής και εφαρμογής διατομεακών μέτρων πολιτικής.

Επιδιώκει να διασφαλίσει ότι η μετάβαση αυτή είναι κοινωνικά δίκαιη και ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και της βιομηχανίας, εξασφαλίζοντας θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας, αντιμετωπίζοντας παράλληλα και άλλες περιβαλλοντικές προκλήσεις.

Ακολουθούν τα σχόλια του ΙΕΝΕ για τη Μακροχρόνια Στρατηγική για το 2050 (ΜΣ50):

Σελίδα 4: Γίνονται αναφορές στην κυβέρνηση, όπως ….στρατηγική επιδίωξη της Κυβέρνησης…., η Κυβέρνηση διερευνά…., η κυβέρνηση συντάσσεται…

Πρόταση: Κρίνεται αναγκαία η αλλαγή πχ. σε εθνική στρατηγική, κλπ. και όπου αλλού αναφέρεται ως κυβέρνηση.

Σελίδα 20: Αναφέρεται σε …στρεφόμενη εφεδρεία…η οποία καλύπτεται μόνο από «θερμικές μονάδες, είτε φυσικού αερίου είτε συνθετικών καυσίμων ουδέτερων εκπομπών». Αγνοείται η χρήση των μεγάλων ΥΗΣ με ταμιευτήρες που διαθέτει η χώρα και αποτελεί κοινή πρακτική.

Πρόταση: Να αξιοποιηθεί η συμβολή των ΥΗΣ για συνεργασία με τις ΑΠΕ και την διαλείπουσα παραγωγή τους, χωρίς να περιορίζεται μόνο στις θερμικές μονάδες. Μια άλλη δυνατότητα προσφέρεται με τις μπαταρίες (utility-scale), που παρέχουν πολύτιμες επικουρικές υπηρεσίες αντί της στρεφόμενης εφεδρείας και σε περίπτωση ανάγκης δίνουν τον χρόνο για να εκκινήσουν ευέλικτες μονάδες παραγωγής, δηλαδή υδροηλεκτρικές ή ευέλικτες θερμικές μονάδες.

Σελίδα 67: «…..οι μικρές μπαταρίες που εγκαθίστανται σε συνδυασμό με μονάδα παραγωγής από ΑΠΕ, οι μπαταρίες μεσαίου και μεγάλου μεγέθους που συνδυάζονται με το δίκτυο διανομής και οι μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων». Αγνοούνται οι μπαταρίες «utility-scale», που είναι πολύ χρήσιμες στο δίκτυο Μεταφοράς με πολύτιμες επικουρικές υπηρεσίες.

Πρόταση: Να προστεθεί και το δίκτυο Μεταφοράς.

Παρατήρηση: σελίδα 64, στο Κεφάλαιο «5. Άξονες πολιτικής για την μακροχρόνια στρατηγική και στόχοι 2050», θα ήταν χρήσιμο να δοθεί έμφαση και να συζητηθεί ο μεγάλος όγκος ηλεκτρικής ενέργειας των ΑΠΕ που θα χρειασθεί και για την παραγωγή υδρογόνου, σύμφωνα με τα σενάρια, όπως παρουσιάζεται στην σελίδα 43, σχ. 21 «παραγωγή ηλεκτρισμού».

Γενικές Παρατηρήσεις:

(1) Η ΜΣ χρησιμοποιεί μία σειρά από σενάρια, με διαφορετικές υποθέσεις για το καθένα, προκειμένου να εκτιμήσει προσφορά και ζήτηση ενέργειας σε συνάρτηση με τεχνολογίες. Όμως, λόγω της πληθώρας των σεναρίων, ο αναγνώστης χάνεται και είναι δύσκολο να παρακολουθήσει τη λογική εξέλιξη των συμπερασμάτων.

Πρόταση: Κρίνεται απαραίτητο να υπάρξει μία ξεκάθαρη και λεπτομερής παρουσίαση των διαφόρων σεναρίων και ει δυνατόν σε ξεχωριστή ενότητα.

(2) Αν και η ΜΣ αναγνωρίζει τον ρόλο των υγρών καυσίμων και του φυσικού αερίου κατά τα χρόνια της Ενεργειακής Μετάβασης (2020-2050), ωστόσο δεν εξηγείται επαρκώς με ποιόν τρόπο, πέρα από την ηλεκτροκίνηση, η συμμετοχή τους στο ενεργειακό ισοζύγιο το 2050 θα μπορέσει να μειωθεί σημαντικά (βλέπε σελίδες 24-25 και 40-42). Ενδεικτικά, στα υγρά ορυκτά καύσιμα, από τα 6357 ktoe το 2015 στα 2042 ktoe το 2050 (σενάριο ΕΣΕΚ 2050) ή στα 1008 ktoe το 2050 (σενάριο ΕΕ2).