Κομβικός Πλέον ο Ρόλος του LNG στην Ενεργειακή Προμήθεια της Χώρας

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε ο ΔΕΣΦΑ για το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2020, η κατανάλωση φυσικού αερίου ανήλθε στα 4 δισ. κ.μ. αερίου ή 46,2 εκατ. μεγαβατώρες, σημειώνοντας αύξηση 6% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, που η κατανάλωση φυσικού αερίου είχε ανέλθει στα 3,8 δισ. κ.μ. ή 43,8 εκατ. μεγαβατώρες. Αντίστοιχα, στο εννεάμηνο του 2020 οι ποσότητες που αεριοποιήθηκαν στη Ρεβυθούσα έφθασαν τα 2,2 δισ. κ.μ. αερίου ή 25,8 εκατ. MWh, σημειώνοντας αύξηση 20% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2019 που οι ποσότητες που αεριοποιήθηκαν ήταν 1,8 δισ. κ.μ. αερίου ή 21,7 εκατ. μεγαβατώρες. Συνολικά στη Ρεβυθούσα την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2020 εκφόρτωσαν 40 LNG δεξαμενόπλοια, ενώ το ίδιο διάστημα το 2019 μόλις 32. Το LNG, λόγω και των χαμηλότερων τιμών σε σχέση με το αέριο των αγωγών, κυριαρχεί στην εγχώρια κατανάλωση το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2020.

Βάσει των στοιχείων του ΔΕΣΦΑ, τα δεξαμενόπλοια που εκφόρτωσαν στη Ρεβυθούσα μετέφεραν φορτία από έξι διαφορετικές χώρες παραγωγούς LNG. Σημαντική θέση, εκτός των ΗΠΑ που κάλυψαν το 50% των ποσοτήτων, κατέχει το Κατάρ (25%) και η Νιγηρία (12%), ενώ ακολουθούν η Αλγερία (6%), η Νορβηγία (4%) και η Αίγυπτος (3%). Ενδεικτικό του στρατηγικού ρόλου της Ρεβυθούσας και της Ελλάδας γενικότερα ως ενεργειακό εφοδιαστικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής της ΝΑ Μεσογείου, είναι η συνεχής και συστηματική αύξηση των ποσοτήτων φυσικού αερίου που εξάγονται στη Βουλγαρία. Συγκεκριμένα, το πρώτο εννεάμηνο του 2020 ποσότητες φυσικού αερίου 0,6 δισ. κ.μ. ή 7,2 εκατ. MWh εξήχθησαν από το σημείο εξόδου του Σιδηροκάστρου προς Βουλγαρία.

Παράγοντες της αγοράς στους οποίους απευθυνθήκαμε ζητώντας τους να σχολιάσουν τα άνω στοιχεία επισήμαναν τα εξής: (α) Οι αυξημένες εισαγωγές LNG δεν είναι νέο στοιχείο, αφού ήδη το 2019 αντιστοιχούσαν στο 54.6% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου. (β) Οι υψηλές εισαγωγές LNG κατέστησαν δυνατές, λόγω της μείωσης του κόστους σε παγκόσμιο επίπεδο, που στην περίπτωση της Ελλάδας συνέπεσαν με την αύξηση της χωρητικότητας του τέρμιναλ της Ρεβυθούσας που ήτο διαθέσιμη από τις αρχές του 2019 χάρη στο πρόγραμμα επέκτασης και αναβάθμισής που ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2018. (γ) Με τις διεθνείς τιμές να εξακολουθούν να είναι πολύ ανταγωνιστικές όλο το 2020 και την  υπερπροσφορά που παρατηρείται στην αγορά η εκτίμηση είναι ότι και το 2021 το LNG θα συνεχίσει να έχει κυρίαρχο ρόλο στην προμήθεια φυσικού αερίου της χώρας

Αναλύοντας περαιτέρω τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ για το πρώτο 9μηνο παρατηρούμε, ότι το 52% του φυσικού αερίου εισήχθη στο ελληνικό σύστημα ήτο μέσω των δύο κύριων σημείων εισόδου, από τη Βουλγαρία (2 δισ. κ.μ.) και από την Τουρκία (0,3 δισ. κ.μ.) και το 48% που ήτο LNG μέσω της Ρεβυθούσας. Οι ηλεκτροπαραγωγοί κατανάλωσαν τις μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου, καλύπτοντας το 66% της ζήτησης, και ακολούθησαν οι οικιακοί καταναλωτές κι οι επιχειρήσεις μέσα από τα δίκτυα διανομής, καταναλώνοντας το 18%, ενώ το 16% ζητήθηκε από τις εγχώριες βιομηχανίες που συνδέονται απευθείας στο σύστημα υψηλής πίεσης του ΔΕΣΦΑ. «Οι υποδομές του ΔΕΣΦΑ συνέβαλαν ουσιαστικά στη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας του φυσικού αερίου και στην ασφάλεια εφοδιασμού. Η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας και του καθεστώτος πρόσβασης τρίτων (Third Party Access – TPA), βάσει του οποίου λειτουργεί ο ΔΕΣΦΑ, ενισχύει τον ανταγωνισμό τιμών», αναφέρει ο ΔΕΣΦΑ στη σχετική ανακοίνωσή του.

Βέβαια η ανακοίνωση του ΔΕΣΦΑ μας λέει την μισή αλήθεια  αφού στην πράξη το ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου παραμένει βαθιά εξαρτημένο από τις 100% εισαγωγές και μάλιστα μέσω χώρας που δεν είναι φιλικά προσκείμενη προς την Ελλάδα. Τα ανωτέρω στοιχεία είναι επίσης  λίαν αποκαλυπτικά για δύο ακόμα βασικούς λόγους. Πρώτον, σχεδόν το 52 % των αναγκών φυσικού  αερίου της χώρας εισάγεται απο χερσαίους αγωγούς μέσω Τουρκίας ενώ με την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του ΤΑΡ αυτήν την εβδομάδα , οι εισαγωγές αερίου μέσω αγωγών πρόκειται να αυξηθούν περαιτέρω και να κινηθούν σε επίπεδο 60% της συνολικής ζήτησης κατά τους επόμενους μήνες, με εκτιμήσεις του ΙΕΝΕ να κάνουν λόγο για συνολική κατανάλωση να φτάνει τα 6,0 bcm μέχρι τέλος του έτους και τα 10.0 bcm μέχρι το 2024. Αυτό σημαίνει ότι η εξάρτηση της χώρας από εισαγωγές φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας θα αυξηθεί περαιτέρω  αφού και οι τρεις αγωγοί διέρχονται πλέον  όλοι μέσω Τουρκίας. Η εξέλιξη αυτή είναι λογικό να προκαλεί ανησυχία στο κυβερνητικό επιτελείο το οποίο μόλις τώρα έχει αρχίσει να αντιλαμβάνεται την γεωπολιτική παράμετρο της τεράστιας ενεργειακής  εξάρτησης της χώρας, και μάλιστα από την Τουρκία.

Δεύτερον, το υπόλοιπο  50% των Ελληνικών αναγκών σε φυσικό αέριο καλύπτονται από εισαγωγές  LNG γεγονός το οποίο έρχεται να ενισχύσει κάπως την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας αφού οι προμηθευτές του υγροποιημένου φυσικού αερίου καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα χωρών και άρα η προμήθεια είναι αρκετά διαφοροποιημένη σε γεωγραφικό επίπεδο. Βέβαια μιλώντας σε επίπεδο ενεργειακής ασφάλειας η προμήθεια  αερίου μέσω  LNG είναι εξίσου επίφοβη γιατί σε περίπτωση εχθροπραξιών τα πλοία LNG αποτελούν εύκολους στόχους για τα υποβρύχια του εχθρού.

Τα ανωτέρω είναι λίαν ανησυχητικά στοιχεία και κρούουν το κώδωνα του κινδύνου για την ολοένα και μεγαλύτερη αύξηση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας. Η κυβέρνηση δυστυχώς παραμένει εγκλωβισμένη στο αφήγημα της πράσινης ανάπτυξης και την μελλοντική κυριαρχία των ΑΠΕ αδυνατώντας  να αξιολογήσει την τεράστια πλέον σημασία του φυσικού αερίου -ιδίως τώρα που η ΔΕΗ προχωρά σε βίαιη απολιγνιτοποίηση- και πώς χωρίς αυτό καταρρέει όλο το ενεργειακό σύστημα. Αφού το φυσικό αέριο είναι το μόνο καύσιμο που μπορεί με ασφάλεια να παράξει το απαραίτητο φορτίο βάσης, τόσο αναγκαίο  για την λειτουργία των ΑΠΕ, αλλά και για τις εισαγωγές ηλεκτρισμού που καλύπτουν πλέον σταθερά το 20% του μίγματος ηλεκτροπαραγωγής.

(από energia.gr, 17/11/2020)