Ο Επιδιωκόμενος Αποκλεισμός της Ρωσίας Από τις Διεθνείς Αγορές Ενέργειας Φέρνει Οφέλη στους Ανταγωνιστές της

του Κ.Ν. Σταμπολή

Καθώς η Ευρώπη έχει θέσει ως στόχο να απεξαρτηθεί ενεργειακά από τη Ρωσία και να αυξήσει τις αγορές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), η όλη προσπάθεια προσκρούει στην ανεπάρκεια θεμελιωδών υποδομών, όπως οι αγωγοί μεταφοράς του καυσίμου, συνεπακόλουθο της μακροχρόνιας ενεργειακής της εξάρτησης από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες.

Υπάρχουν χώρες με άφθονους τερματικούς σταθμούς για εισαγωγές LNG, όπως λ.χ η Ισπανία, αλλά χωρίς τους απαιτούμενους αγωγούς για να μεταφέρουν το καύσιμο σε άλλες χώρες της Ε.Ε., ενώ υπάρχουν άλλες χώρες που δεν έχουν καμία απολύτως υποδομή και θα αργήσουν να αποκτήσουν.

Αλλά και σε επίπεδο προμήθειας η Ευρώπη αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις καθώς η διεθνής αγορά LNG δεν παράγει σήμερα επαρκείς ποσότητες ώστε να καλύψει άμεσα την επιπλέον ποσόστωση που χρειάζεται η Ευρώπη και εκτιμάται στα 100 δισεκ. κυβικά μέτρα αερίου (bcma).

Όπως σημειώναμε σε χθεσινό άρθρο μας στο πόρταλ ( εδώ), καθώς επιχειρείται τώρα η μείωση των ροών ρωσικού φυσικού αερίου προς τις χώρες της ΕΕ, με απώτερο στόχο την πλήρη απεξάρτηση, εμφανίζονται ολοένα και περισσότερα προβλήματα καθώς έντρομοι οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών ανακαλύπτουν ότι το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης είναι γυμνό από βασικές υποδομές είτε αυτές αφορούν υπόγειους αποθηκευτικούς χώρους, ή κατάλληλα τοποθετημένους αγωγούς, ή μονάδες συμπίεσης αερίου ή τερματικούς σταθμούς LNG. Οι ελλείψεις σε βασικές υποδομές είναι πράγματι εκτενείς και σύμφωνα με υψηλόβαθμα στελέχη της Κομισιόν είναι αδύνατο αυτές να κατασκευασθούν μέσα σε μερικούς μήνες και θα απαιτηθούν μερικά χρόνια με στόχο το 2027/2028 να υπάρχει πλήρης αναμόρφωση στο χώρο των υποδομών.

Η αίσθηση που επικρατεί στις διεθνείς εταιρείες και εξαγωγικές εταιρείες αερίου και πετρελαίου είναι ότι ο απογαλακτισμός της Ευρώπης θα οδηγήσει μοιραία την Ρωσία σε διεθνή απομόνωση. Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα των Financial Times ανώτερα στελέχη των ενεργειακών Chevron και Woodside Perroleum εκτιμούν ότου οι τρέχουσες εξελίξεις θα ωφελήσουν τους βασικούς αντιπάλους της Ρωσίας στο φυσικό αέριο, δηλ. τις ΗΠΑ και την Αυστραλία.

Όπως σημείωσε το άρθρο των FT, σήμερα τα ευρωπαϊκά έθνη αναζητούν νέες πηγές πετρελαίου και φυσικού αερίου μετά την εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, καθώς η ΕΕ στοχεύει να μειώσει τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου κατά τα δύο τρίτα μέχρι το τέλος του έτους (πράγμα τελείως ανέφικτο) και έχει επίσης προτείνει την απαγόρευση όλων των ρωσικών εισαγωγών πετρελαίου. Η Ρωσία παρείχε περίπου το ένα τρίτο του φυσικού αερίου της ΕΕ το 2021, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας.

Η Meg O'Neill, διευθύνων σύμβουλος της αυστραλιανής εταιρείας παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου Woodside, δήλωσε ότι θα χρειαστεί επιπλέον χρόνος ώστε οι Ευρωπαίοι «να ανεξαρτητοποιηθούν από τη ρωσική ενέργεια», αλλά μόλις τα καταφέρουν δεν θα επιστρέψουν. Οι Ευρωπαίοι μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο πίστευαν ότι δεν θα ξαναγίνονταν πόλεμος σε ευρωπαϊκό έδαφος», είπε η O'Neill. «Πιστεύω ότι αυτό που συνέβη είναι τόσο συγκλονιστικό για αυτούς, και δεν θα εφησυχάσουν εάν δεν απαλλαγούν από την προμήθεια ρωσικής ενέργειας στο μέλλον». Δήλωσε επίσης ότι υπήρξε πολλή «συζήτηση για τον ρυθμό με τον οποίο επιχειρείται αυτή η μετάβαση», αλλά ότι η «απόφαση της ΕΕ είναι ειλημμένη και σταθερή».

Οι παραγωγοί υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Αυστραλία θα πρέπει να μπορούν να ικανοποιήσουν την ισχυρή ζήτηση από τις χώρες της Ανατολικής Ασίας καθώς οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού εφεξής θα προσαρμοστούν στον εξοστρακισμό της Ρωσίας, συμπλήρωσε. Είναι πολύ ευκολότερο να εκτραπεί το πετρέλαιο και ο άνθρακας, σε διαφορετικές αγορές ως απάντηση στις γεωπολιτικές εντάσεις, αφού είναι πιο δύσκολο να μεταφερθεί το LNG σε μεγάλες αποστάσεις, είπε ο O'Neill. Αυτό σημαίνει ότι το αυστραλιανό LNG δεν μπορεί να αντικαταστήσει το ρωσικό αέριο στην Ευρώπη. Αντίθετα, οι παραγωγοί LNG που είναι πιο κοντά στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του Κατάρ, της Αλγερίας, της Αιγύπτου, και των ΗΠΑ, θα ανακατευθύνουν το LNG από την Ασία προς Ευρωπαϊκούς προορισμούς, αφήνοντας το αυστραλιανό LNG να καλύψει το κενό ζήτησης που προκύπτει στην Ασία.

«Είμαστε σε καλή θέση να συνεχίσουμε να ικανοποιούμε τις ανάγκες πελατών όπως η Ιαπωνία, η Κορέα, οι ΗΠΑ», είπε μιλώντας σε συνέδριο της βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Μπρίσμπεϊν της Αυστραλίας την περασμένη εβδομάδα.

Παράλληλα, ο Κόρι Τζαντ, διευθυντής λειτουργιών για τις αυστραλιανές επιχειρήσεις του αμερικανικού ομίλου πετρελαίου και φυσικού αερίου Chevron, παρατήρησε ότι ο μόνος τρόπος με τον οποίο θα επιτραπεί στη Ρωσία να επιστρέψει στο παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα θα ήταν εάν ο Πούτιν «μπορούσε να αλλάξει γρήγορα το σκεπτικό του». «Υπάρχει ανάγκη για μια ηθική μετάβαση. Η κίνηση αυτή δεν συνιστά μόνο μια ενεργειακή αναγκαιότητα, είναι συγχρόνως μια κοινωνική ανατροπή, καθώς οι άνθρωποι έχουν αναγνωρίσει την καταστροφική φύση της σύγκρουσης. Και έτσι υποψιάζομαι ότι εάν υπήρχε μια γρήγορη αλλαγή πλεύσης και πιο υπεύθυνες ενέργειες, θα μπορούσε να υπάρξει επανένταξη», είπε, υπονοώντας ωστόσο ότι κάτι τέτοιο είναι μάλλον απίθανο.

Επίσης, όπως μας πληροφορεί το ρεπορτάζ των FT, ο Michael Shoebridge, διευθυντής άμυνας, στρατηγικής και εθνικής ασφάλειας στο think-tank του Ινστιτούτου Στρατηγικής Πολιτικής της Αυστραλίας, είπε ότι αναδύονται δύο «αποσυνδεδεμένα» ενεργειακά μπλοκ, με την Κίνα και τη Ρωσία από τη μία πλευρά και την Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και τις δημοκρατίες του Ινδο-Ειρηνικού από την άλλη.

«Η αποσύνδεση είναι πραγματική και διευρύνεται. Η αποσύνδεση Κίνας και ΗΠΑ έχει πλέον προστεθεί από την αποσύνδεση ΕΕ-Κίνας και αντιμετωπίζουμε μια κοινή στρατηγική πρόκληση της Ρωσίας και της Κίνας που ενώνει τους ευρωπαίους παράγοντες με τους φορείς Ινδο-Ειρηνικού», είπε. «Η αποσύνδεση ξεκίνησε στην υψηλή τεχνολογία, αλλά διευρύνεται τώρα στον χώρο της ενέργειας». Είπε ακόμα ότι αυτό σημαίνει ότι οι χώρες θα πρέπει να δημιουργήσουν γρήγορα νέες αλυσίδες εφοδιασμού που θα αποκλείουν τις εχθρικές δυνάμεις.

Μπορεί διεθνείς παίκτες στην αγορά LNG και διαφορά δυτικά think tanks να προεξοφλούν το τέλος της Ρωσίας ως βασικό ενεργειακό προμηθευτή σε παγκόσμιο επίπεδο, με παράλληλη άνοδο των εξαγωγών ΗΠΑ και Αυστραλίας, όμως τα εμπλεκόμενα νούμερα δεν συνηγορούν προς μια τέτοια εξέλιξη. Γιατί απλούστατα τα μεγέθη σε παγκόσμιο επίπεδο είναι τόσο μεγάλα που ουδεμία μόνη χώρα ή μια μόνο εταιρεία είναι σε θέση να ικανοποιήσει μια διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση.

Με το φυσικό αέριο να αντικαθιστά τάχιστα τον άνθρακα και το LNG να εισέρχεται δυναμικά στον χώρο της ναυτιλίας και των μεταφορών η Ρωσία, η οποία πέρα από την διακίνηση αερίου μέσω αγωγών, διαθέτει σοβαρή παραγωγική βάση σε LNG με εξαγωγές κυρίως στην λεκάνη του Ειρηνικού, δεν μπορεί τόσο απλά να απορριφθεί ως βασικός ενεργειακός προμηθευτής. Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι μια αναπροσαρμογή του εξαγωγικού μοντέλου της Ρωσίας με μικρή ή και καθόλου οικονομική ζημιά. Οι ευσεβείς πόθοι δυτικών αναλυτών και επιχειρηματικών περί πλήρους και μόνιμου αποκλεισμού της Ρωσίας από το διεθνές ενεργειακό γίγνεσθαι ανήκουν στην σφαίρα της φαντασίας και μόνο. Για τον απλούστατο λόγο ότι ο πλανήτης διψά για ενέργεια που από μόνες τους οι ΗΠΑ, Καναδάς και Αυστραλία δεν είναι σε θέση να ικανοποιήσουν.

(από energia.gr, 18/05/2022)