Τις Βασικές Προκλήσεις και Ανατροπές που Φέρνει για την Ελλάδα και τον Κόσμο ο Πόλεμος στην Ουκρανία Ανέδειξε το 5o Forum του ΙΕΝΕ «Ενέργεια και Γεωπολιτική»

Ημ/νία δημοσίευσης: Τετάρτη, 22 Μαρτίου 2023

Στους ομιλητές της εκδήλωσης περιλαμβάνονταν διακεκριμένοι εκπρόσωποι του χώρου της ενέργειας, των διεθνών σχέσεων, της πολιτικής, της δημοσιογραφίας αλλά και της ακαδημαϊκής κοινότητας, ενώ υπήρξαν πάνω από 60 συμμετοχές από όλο το ενεργειακό – και όχι μόνο – φάσμα.

Τις εργασίες του Forum άνοιξε ο Πρόεδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του Ινστιτούτου κ. Κωστής Σταμπολής, ο οποίος τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι η τρέχουσα κρίση ανέδειξε μία κρίσιμη παράμετρο της ενεργειακής πολιτικής, αυτήν της ενεργειακής ασφάλειας, την οποία, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «οι πολιτικές ηγεσίες των περισσότερων χωρών στην Δύση επέλεγαν πολύ διακριτικά και βολικά για αυτές - αφού στόχος τελευταία είναι η ανάδειξη μιας διαφορετικής ατζέντας - να αποκρύπτουν συστηματικά από τους πολίτες».

Συντονιστής στην πρώτη συνεδρία, με τίτλο «Ευρώπη, Νέο Ενεργειακό Τοπίο: Πώς Επηρεάζονται Ενεργειακή Ασφάλεια, Κοινωνία, Οικονομία και Γεωπολιτική», ήταν ο κ. Χρήστος Δήμας, Μέλος ΔΕ και Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής Γεωπολιτικής του ΙΕΝΕ. Εισάγοντας στην προβληματικής της συνεδρίας, ο κ. Δήμας σημείωσε ότι το σοκ του πολέμου της Ουκρανίας ταρακούνησε την Ευρώπη και, ως ένα βαθμό, την αφύπνισε. Ωστόσο, όπως επισήμανε, το ερώτημα είναι πόσο την αφύπνισε και ως πού είναι διατεθειμένη να φτάσει η ΕΕ ώστε να διατηρήσει ένα σημαντικό, οικονομικό και γεωπολιτικό status σε ένα νέο κόσμο πιο περίπλοκο και πιο επικίνδυνο.

Στη δική του εισήγηση, ο τ. Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά κ. Γιάννης Μανιάτης, τόνισε ότι η ενεργειακή μετάβαση στην ΕΕ έγινε με βεβιασμένο τρόπο, ενώ σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία αναδύεται, αν όχι ένας πολυπολικός, σίγουρα ένας πολυκεντρικός κόσμος – παρατήρηση με την οποία συμφώνησαν και επόμενοι ομιλητές.

Ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Πρωθυπουργού, Δρ. Θάνος Ντόκος, ανέλυσε τις προκλήσεις που συνεπάγονται για την Ελλάδα οι νέες διαιρέσεις που προκύπτουν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Ο κ. Mιχάλης Θωμαδάκης, Διευθυντής Στρατηγικής και Ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ, ανέφερε, από την πλευρά του, ότι ο Διαχειριστής αξιολογεί, αυτή την περίοδο, τα δεδομένα που διαμορφώνουν  την αγορά φυσικού αερίου μετά το ξέσπασμα του πολέμου και τη στροφή της Ευρώπης προς το υγροποιημένο φυσικό αέριο LNG,  κατά τρόπο ώστε να μπορέσει να σχεδιάσει πιο αποτελεσματικά την αύξηση της δυναμικότητας του δικτύου και να αποτρέψει τον κίνδυνο επενδύσεων που στο μέλλον θα μπορούσαν να καταστούν ανενεργές.

Ο διακεκριμένος ενεργειακός αναλυτής Δρ. Charles Ellinas, Senior Fellow του Atlantic Council καιVisiting Research Fellow του IENE, στη δική του, online, παρέμβαση, αναφέρθηκε στις εξελίξεις στην παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου και LNG στο νέο γεωπολιτικό σκηνικό και στις επιπτώσεις τους στην ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ.

Η επόμενη συνεδρία, με Συντονιστή τον κ. Λουκά Κατσώνη, Εκδότη –Διευθυντή της ελληνικής έκδοσης του περιοδικού Foreign Affairs και πρόεδρο του Ινστιτούτου Εξωτερικών Υποθέσεων (fainst.eu), περιεστράφη γύρω από το ερώτημα «Σχέσεις Ευρώπης-Αμερικής σε Ενέργεια και Γεωπολιτική: Συμπληρωματικότητα ή Εξάρτηση;». Η Δρ. Μαρίκα Καραγιάννη, Διδάσκουσα στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας) και Caspian Energy Expert του PEDIS στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου ανέλυσε τις ενεργειακές σχέσεις ΗΠΑ-ΕΕ. Ο επόμενος ομιλητής, Πρέσβης ε.τ. κ. Μιχαήλ B. Χρηστίδης  Co-Chair του Organizing Committee του Balkans & Black Sea Forum, c/o στο Geo Routes Institute NPO, ανέλυσε διά μακρών τις εξελίξεις που προηγήθηκαν της ένοπλης σύγκρουσης στην Ουκρανία, τις ισορροπίες ανάμεσα στην ΕΕ και τις ΗΠΑ σε επίπεδο διεθνών σχέσεων, αλλά και ζητήματα που αφορούν τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα, ενώ ο Καθηγητής Γεωπολιτικής Κώστας Γρίβας, Διευθυντής του Τομέα Θεωρίας & Ανάλυσης Πολέμου στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων αναφέρθηκε στη διαμόρφωση ενός νέου πεδίου αντιπαράθεσης σε πλανητικό, πλέον, επίπεδο αλλά και τις επιπτώσεις για το εγγύτερο προς τη χώρα μας γεωπολιτικό περιβάλλον.

Η τρίτη συνεδρία, με θέμα «Ο Κόσμος Μετά τον Πόλεμο στην Ουκρανία: Δύση vs. Υπόλοιπος Κόσμος;», είχε ως συντονιστή τον κ. Κώστα Θεοφύλακτο, Γενικό Γραμματέα και Πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής Ενεργειακής Αποδοτικότητας του ΙΕΝΕ. Ο πρώτος ομιλητής, Καθηγητής Πέτρος Λιάκουρας, του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, εξέτασε τον πόλεμο στην Ουκρανία τόσο από πλευράς Διεθνούς Δικαίου, και της δυνατότητας εφαρμογής του, όσο και από πλευράς των νέων γεωπολιτικών ισορροπιών, που, πλέον, οδηγούν σε μία διάσταση των χωρών της Δύσης με τον υπόλοιπο κόσμο. Ο Δρ. Κωνσταντίνος Φίλης, Διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων (ΙΔΙΣ) και Αναπληρωτής καθηγητής, Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος, υπογράμμισε τα ζητήματα και τις δυσχέρειες που προκύπτουν για τη διεθνή θέση της ΕΕ στο νέο διεθνές περιβάλλον, ενώ ο Δρ. Θρασύβουλος Μαρκέτος, Βοηθός Καθηγητής στη Σχολή Οικονομίας και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Visiting Research Fellow του ΙΕΝΕ, ανέλυσε το Δια-Μεσογειακό στρατηγικό άξονα προς την Αφρική, που επιδιώκει να διαμορφώσει η Τουρκία, με έμφαση στη Λιβύη, σε συνδυασμό με πολιτικές και άλλων χωρών της περιοχής, όπως η Ιταλία, και τις επιπτώσεις του για την Ελλάδα.

Στην Ανατολική Μεσόγειο και τις Γεωπολιτικές Προκλήσεις ήταν αφιερωμένη η τελευταία συνεδρία του 5oυ Forum του ΙΕΝΕ «Ενέργεια και Γεωπολιτική», με συντονιστή τον κ. Θωμά Λαμνίδη, ΙΕΝΕ Partner και Μέλος της ΔΕ του Ινστιτούτου, Δικηγόρος, επικεφαλής της δικηγορικής εταιρείας Lamnidis Law. Ο Δρ. Μιχάλης Μυριάνθης, Ανεξάρτητος Ενεργειακός Σύμβουλος και Ειδικός Σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ, ανέλυσε τις αιτίες της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης, ήδη πριν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ περιέγραψε το γεωπολιτικό σκηνικό που επικρατεί στην Ανατολική Μεσόγειο και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες η περιοχή θα μπορούσε να αποκτήσει κεντρικό ρόλο στην ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ. Τις επιπτώσεις που συνεπάγεται η στρατιωτική και οικονομική διείσδυση της Τουρκίας στη Λιβύη, ήδη από την εποχή της πτώσης του καθεστώτος Καντάφι, για τις γειτονικές της χώρες (Ελλάδα, Κύπρος, Αίγυπτος κ. ά.) και την προσπάθεια δορυφοροποίησης της βορειοαφρικανικής χώρας από την Άγκυρα, ανέλυσε η κ. Aya Burweila,Senior Advisor του Research Institute for European and American Studies (RIEAS). Ο Δρ. Κωνσταντίνος Νικολάου, Αντιπροέδρος της Energean & Μέλος Δ.Σ. του ΙΕΝΕ, αναφέρθηκε στις νόμιμες αλλά και στις παράνομες ερευνητικές δραστηριότητες στον τομέα των υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, αναδεικνύοντας τις μεθοδεύσεις και στοχεύσεις της Τουρκίας στον τομέα αυτό, και οι οποίες παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο αλλά και κάθε θεμιτή διεθνή πρακτική. Η κα. Βασιλική Σταματοπούλου, Επικεφαλής Στρατηγικού Σχεδιασμού & Ανάπτυξης της ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων, ανέλυσε τη στρατηγική της εταιρείας σε επίπεδο συνεργασιών στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ ο κ. Γιάννης Γρηγορίου, Αντιπρόεδρος του Continental Europe Energy Council και Εταίρος του ΙΕΝΕ, υπογράμμισε την ανάγκη συνέχειας και συνέπειας στην έρευνα των υδρογονανθράκων στην Ελλάδα και εν γένει στην ΕΕ, ώστε η ενεργειακή κρίση και η πράσινη μετάβαση να αποτελέσουν την – τελευταία, όπως τόνισε - ευκαιρία για την πατρίδα μας, να εκμεταλλευτεί τους δικούς της πόρους και να επιτύχει οικονομική ευμάρεια, ενεργειακή απεξάρτηση και γεωπολιτική ισχύ. 

Χορηγοί του 5oυ Forum του Ινστιτούτου ΝΑ Ευρώπης «Ενέργεια και Γεωπολιτική» (5th Energy and Geopolitics Forum) ήταν οι εταιρείες KG Law Firm, Energean και ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων, ενώ χορηγός επικοινωνίας της εκδήλωσης ήταν το ενεργειακό ενημερωτικό portal Energia.gr.