Παπαναστασίου: Στόχος η Ενεργειακή Αυτονομία της Κύπρου

Οι προσπάθειες της κυβέρνησης είναι να καταστήσει την Κύπρο αυτόνομη ενεργειακά, είπε ο υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Γιώργος Παπαναστασίου, σε ομιλία του στο 11ο Ενεργειακό Συμπόσιο, που διοργανώνεται και εφέτος από το Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ) και την εταιρεία FMW Financial Media Way, με τίτλο «Ώρα Έργων για την Ενέργεια». Ο πλούτος της κυπριακής ΑΟΖ πρέπει να βγει στην επιφάνεια και να έρθει στην Κύπρο ώστε να υπάρξει φθηνή ενέργεια για τον πολίτη, δήλωσε ο Υπουργός Ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, τονίζοντας ότι γι’ αυτό χρειάζονται οι υποδομές στον τόπο.

Τόνισε ότι έχει φθάσει η ώρα των έργων για την ενέργεια ιδιαίτερα για την Κύπρο, με τη μικρή και απομονωμένη αγορά ενέργειας.

«Είναι πραγματικά μεγάλη η προσπάθεια που καταβάλλουμε σήμερα για χάραξη και υλοποίηση μιας μακροχρόνιας, ολοκληρωμένης και αειφόρου ενεργειακής στρατηγικής», είπε.

Πρόσθεσε ότι η στρατηγική αυτή απαιτεί τον συντονισμό και την αγαστή συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με σκοπό να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και με επάρκεια οι μεγάλες προκλήσεις του τομέα της ενέργειας, οι οποίες αφορούν όχι μόνο στις τιμές και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, αλλά και στα σημαντικά μέτρα που απαιτούνται για άμβλυνση της κλιματικής αλλαγής.

Περαιτέρω ο Υπουργός σημείωσε ότι σήμερα βρισκόμαστε στα πρόθυρα μίας νέας έκτακτης κατάστασης στα ενεργειακά, λόγω των γεγονότων στο γειτονικό μας Ισραήλ.

«Συνεπώς, όντως τώρα είναι η ώρα των έργων στην ενέργεια, είναι η ώρα που κάθε Κράτος Μέλος, αλλά και συλλογικά σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναζητεί εναγωνίως ενεργειακές διεξόδους και τρόπους απεξάρτησης από αναξιόπιστους προμηθευτές, ώστε να διασφαλίζεται απρόσκοπτα ο ενεργειακός εφοδιασμός», ανέφερε.

Πρόσθεσε ότι είναι η ώρα που η Ευρώπη πρέπει να προχωρήσει τάχιστα στην αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, αφού η περιοχή μπορεί να παρέχει έναν εναλλακτικό ενεργειακό διάδρομο προς τη Γηραιά Ήπειρο, ο οποίος θα περιλαμβάνει ποικίλες πηγές και διαδρομές.

«Σε αυτή τη δύσκολη εξίσωση, η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει τον αξιόπιστο ενεργειακό βραχίονα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην περιοχή μας, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και στη διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού. Είμαστε πεπεισμένοι και προς τούτο εργαζόμαστε, ότι οι ανακαλύψεις φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ και στην ευρύτερη περιοχή, αν αξιοποιηθούν σωστά, μπορεί να είναι ο καταλύτης για να καταστεί η Κύπρος ενεργειακός κόμβος στην Ανατολική Μεσόγειο», σημείωσε.

Ο Υπουργός σημείωσε ότι κοινό όραμά της Κύπρου με τους γείτονες και εταίρους της, είναι, ακριβώς, η δημιουργία ενός νέου Ενεργειακού Διαδρόμου προς την Ευρώπη, αυτού της Ανατολικής Μεσογείου, ο οποίος θα περιλαμβάνει διαφορετικές πηγές και διαδρομές ενέργειας. Ο εν λόγω διάδρομος, πρόσθεσε, μπορεί να επιτευχθεί, αρχικά, με τη μεταφορά φυσικού αερίου είτε μέσω αγωγών είτε μέσω πλοίων ως υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), καθώς και με τη μεταφορά υδρογόνου που θα παράγεται στην περιοχή μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Παράλληλα, σημείωσε, καθαρή, πράσινη ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές μπορεί να εξάγεται στην Ευρώπη μέσω ηλεκτρικών διασυνδέσεων, όπως είναι η διασύνδεση μεταξύ Κύπρου, Ισραήλ και Ελλάδας, καθώς επίσης και οι διασυνδέσεις που μελετούμε με την Αίγυπτο, την Ιορδανία, τον Λίβανο και τη Σαουδική Αραβία.

«Ως Κύπρος, έχουμε συγκεκριμένη πρόταση, η οποία δημιουργεί τις προοπτικές για δημιουργία και ανάπτυξη του εν λόγω διαδρόμου. Προϋπόθεση, σε κάθε περίπτωση, είναι η επίσπευση ώριμων έργων και η αξιοποίηση των συνεργιών που απαιτούνται για τη βιώσιμη ανάπτυξη τόσο των υδρογονανθράκων όσο και των ανανεώσιμων πόρων μας», ανέφερε.

Σε αυτό το πλαίσιο, είπε ο Υπουργός, παράλληλα με τη διαδικασία που τρέχει η ΔΕΦΑ για εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), το οποίο θα επαναεριοποιείται στο υπό κατασκευή τερματικό της ΕΤΥΦΑ για χρήση στην ηλεκτροπαραγωγή, υπάρχει και η εναλλακτική επιλογή που η Κυβέρνηση θέτει για μελέτη από ενδιαφερόμενες εταιρείες. Την επιλογή, όπως είπε, τη εισαγωγής στην Κύπρο φυσικού αερίου σε αέρια μορφή, μέσω αγωγού. Εάν ευοδωθούν οι νέοι σχεδιασμοί αυτοί, συμπλήρωσε, η Κύπρος θα εξασφαλίσει αέριο στις χαμηλές τιμές της Ανατολικής Μεσογείου για χρήση στην ηλεκτροπαραγωγή, αλλά και για υγροποίηση σε χερσαίο τερματικό υγροποίησης αρθρωτής (modular) τεχνολογίας ή σε πλωτή μονάδα FLNG και εξαγωγή με πλοία στην Ευρώπη και τις διεθνείς αγορές.

Παράλληλα ο Υπουργός αναφέρθηκε στη μεγάλη προσπάθεια που γίνεται τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και παγκόσμια, για αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής.

Ενόψει της την COP28, της μεγαλύτερης συνάντηση κρατών και κυβερνήσεων για νέους, πιο φιλόδοξους παγκόσμιους στόχους για ΑΠΕ και Ενεργειακή Απόδοση, ανέφερε ότι το Υπουργείο Ενέργειας μαζί με συναρμόδια Υπουργεία και φορείς, εργάζονται εντατικά για την ολοκλήρωση της διαδικασίας επικαιροποίησης του Εθνικού μας Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, στη βάση και της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Fit for 55» για μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% μέχρι το 2030.

Οι βασικοί πυλώνες του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα όπως είπε, είναι η εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων ενέργειας για ικανοποίηση των αναγκών της χώρας στο χαμηλότερο δυνατό κόστος. Αναφέρθηκε στη σύσταση Υπηρεσίας Ενιαίας Εξυπηρέτησης για την ταχεία αδειοδότηση των έργων ΑΠΕ και στην επικείμενη δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την υποβολή και διεκπεραίωση των σχετικών αιτήσεων.

Έκανε ειδική αναφορά στο νέο Σχέδιο Χορηγιών που ετοιμάζει το Υπουργείο Ενέργειας και το οποίο εξήγγειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ως ένα από τα μέτρα για ανακούφιση των πολιτών από το υψηλό κόστος ενέργειας, με την ονομασία «Φωτοβολταϊκά για Όλους». Ανέφερε ότι περισσότερες πληροφορίες για το εν λόγω Σχέδιο θα δοθούν σε συνέντευξη Τύπου που προγραμματίζεται να παραχωρήσει στο Υπουργείο την ερχόμενη Παρασκευή.

Δεύτερος πυλώνας του Εθνικού Σχεδίου είναι η βελτίωση της απόδοσης του ενεργειακού τομέα της χώρας. Όπως είπε ο Υπουργός, το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, για την Προγραμματική Περίοδο 2021 – 2027, έχει εξασφαλίσει συνολικά περίπου 590 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία θα αξιοποιηθούν, κυρίως, για την παραχώρηση οικονομικών κινήτρων σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις και δημόσιους φορείς για να επενδύσουν σε ΑΠΕ και μέτρα ενεργειακής απόδοσης.

Ο τρίτος πυλώνας της στρατηγικής, σημείωσε, αφορά στη δημιουργία των αναγκαίων υποδομών για άρση της ενεργειακής μας απομόνωσης, αναβάθμιση, επέκταση και ψηφιοποίηση του δικτύου και προώθηση συστημάτων αποθήκευσης.

Στην παρούσα φάση, σημείωσε, επείγει η υλοποίηση των έργων του δικτύου, καθώς επίσης και η προώθηση της εγκατάστασης συστημάτων αποθήκευσης, ώστε να αρθούν τα τεχνικά εμπόδια που σχετίζονται με την περαιτέρω διείσδυση της διεσπαρμένης παραγωγής από ΑΠΕ και να μειωθούν οι περικοπές της πράσινης ενέργειας. Προς τον σκοπό αυτό, ανέφερε, έχει προϋπολογιστεί κονδύλι ύψους περίπου 120 εκατομμυρίων ευρώ, από ευρωπαϊκούς πόρους, για την επέκταση, αναβάθμιση και ψηφιοποίηση των δικτύων, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης έξυπνων μετρητών.

Επιπλέον, για τη δημιουργία υποδομών αποθήκευσης ενέργειας, ο Υπουργός είπε ότι έχει εξασφαλιστεί κονδύλι 40 εκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Σημείωσε σχετικά πως το Υπουργείο Ενέργειας έχει δημοσιεύσει, τον περασμένο Ιούλιο, το Γενικό Πλαίσιο Πολιτικής για την προώθηση των συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας. Αναμένεται δε ότι πριν από το τέλος του χρόνου να οριστικοποιηθεί το κείμενο του Σχεδίου χρηματοδοτικής στήριξης υβριδικών συστημάτων, τα οποία θα συνδυάζουν την αποθήκευση με έργα ΑΠΕ.

Κ. Σταμπολής, Πρόεδρος ΙΕΝΕ: “Σήμερα οι εξωγενείς συνθήκες που καθορίζουν μια νέα ενεργειακή ατζέντα απαιτούν στροφή προς τον ρεαλισμό”

Τις εργασίες του 11ου Ενεργειακού Συμποσίου άνοιξε ο Πρόεδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του ΙΕΝΕ, κ. Κωστής Σταμπολής. Ο κ. Σταμπολής τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι το φετινό Συμπόσιο συγκαλείται σε μια δύσκολη χρονική στιγμή, ως αποτέλεσμα της ύπουλης επίθεσης της Χαμάς της 7/10 εναντίον του Ισραήλ και της εμπόλεμης κατάστασης που έχει προκύψει ως αποτέλεσμα, τόσο στην Λωρίδα της Γάζας όσο και σε άλλες περιοχές. Όπως υπογράμμισε, ο κίνδυνος για γενικότερη ανάφλεξη στην περιοχή είναι πολύ ορατός, καθώς αυξάνεται καθημερινά η συγκέντρωση της δύναμης πυρός, ενώ παράλληλα καταβάλλονται έντονες διπλωματικές προσπάθειες τόσο από πλευράς ΗΠΑ αλλά και από τους μεγάλους παίκτες της περιοχής για έλεγχο της κατάστασης.

“Σε αυτή την δύσκολη συγκυρία η Κύπρος, αλλά και η Ελλάδα, καλούνται να αντιδράσουν και να λάβουν σημαντικές αποφάσεις που θα επανακαθορίσουν την ενεργειακή τους στρατηγική και το ενεργειακό τους στίγμα γενικότερα για τα επόμενα χρόνια”, τόνισε ο Πρόεδρος του ΙΕΝΕ, προσθέτοντας ότι κάθε ημέρα που περνά γίνεται περισσότερο αντιληπτή η τεράστια σημασία που έχει η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας.

Ειδικότερα για την Μεγαλόνησο, ο κ. Σταμπολής επισημανε ότι, πέρα από την απαραίτητη αύξηση των αποθεμάτων πετρελαίου, αυτό σημαίνει μια σειρά από ενέργειες σε μέσο - μακροπρόθεσμη βάση,όπως (α) την επιτάχυνση του προγράμματος ερευνών υδρογονανθράκων και η δρομολόγηση εκμετάλλευσης από συγκεκριμένα κοιτάσματα ώστε να διασφαλισθεί το συντομότερο η ενεργειακή τροφοδοσία της νήσου και, (β) την επίσπευση του κομβικού έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης του EuroAsia Interconnector που και αυτό έχει βασικό στόχο την ενίσχυση της ενεργειακής ασφαλείας και τον τερματισμό της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου,(γ) την επίσπευση της κατασκευής του τερματικού LNG στο Βασιλικό, πράγμα που θα βοηθήσει στην διαφοροποίηση του ενεργειακού μείγματος.

Τέλος, ο κ. Σταμπολής επισήμανε ότι, με αυτά τα δεδομένα, γεννάται η εύλογη η απορία ως προς την τύχη της «περίφημης» ενεργειακής μετάβασης σε καθαρά καύσιμα και την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων της Κομισιόν. Όπως επισήμανε, μολονότι είναι νομοτελειακά αναπόφευκτη η στροφή προς τις ΑΠΕ και την ενεργειακή αποδοτικότητα, όμως σήμερα οι εξωγενείς συνθήκες που καθορίζουν μια νέα ενεργειακή ατζέντα απαιτούν μια στροφή προς τον ρεαλισμό. Ο Πρόεδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του ΙΕΝΕ ανέφερε ότι αυτό δε σημαίνει απαραίτητα εγκατάλειψη των στόχων για μείωση των εκπομπών, ωστόσο, όπως τόνισε χαρακτηριστικά, αυτοί θα πρέπει να διορθωθούν, “με απώτερο σκοπό ένα πλέον ισορροπημένο ενεργειακό μίγμα, που από μόνο του αποτελεί την καλύτερη εγγύηση για την ενεργειακή ασφάλεια”.

Όπως πρόσθεσε, στο Συμπόσιο θα συζητηθούν και αναλυθούν πολλά άλλα θέματα που έχουν άμεση σχέση με την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, την επικείμενη έλευση του φυσικού αερίου, την σχεδίαση για ακόμα μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ,την βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητα σε επίπεδο νοικοκυριών και επιχειρήσεων, την τόσο απαραίτητη αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό του ηλεκτρικού δικτύου και ασφαλώς την προσπάθεια για ανταγωνισμό με στόχο την επίτευξη πλέον ευνοϊκών τιμολογίων ηλεκτρισμού για τους καταναλωτές.

Καταλήγοντας στην προσφώνησή του, ο κ. Σταμπολής το 11 Ενεργειακό Συμπόσιο Κύπρου, έρχεται την κατάλληλη στιγμή να διαφωτίσει όλες τις πτυχές του ενεργειακού καμβά, καταθέτοντας χρήσιμες προτάσεις σε επίπεδο πολιτικής και συγκεκριμένων projects και κυρίως προωθώντας τον διάλογο μεταξύ των συμμετεχόντων στην ενεργειακή αγορά.

Χρυσός Χορηγός του 11ου Ενεργειακού Συμποσίου είναι η Ελληνική Τράπεζα, ενώ ως Υποστηρικτές συμμετέχουν η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου ( ΡΑΕΚ), η Cyfield Group, η Εταιρεία Υδρογονανθράκων Κύπρου ( ΕΥΚ), η Energean, η Δημόσια Επιχείρηση Φυσικού Αερίου ( ΔΕΦΑ) Κύπρου, καθώς και η δικηγορική εταιρεία Prountzos & Prountzos Law Firm.

Χορηγός Γεύματος είναι η VTT Vasiliko Ltd. Χορηγοί Επικοινωνίας του Συμποσίου είναι η κυπριακή εφημερίδα « Φιλελεύθερος» και ο τηλεοπτικός σταθμός ANT1 Κύπρου.

Χορηγοί Διαδικτυακής Επικοινωνίας είναι το ενεργειακό ενημερωτικό portal Energia.gr και το Nomisma.com.cy.

Το 11ο Ενεργειακό Συμπόσιο τελεί υπό την αιγίδα του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου ( ΚΕΒΕ).